DERSİM KATLİAMI
Dersim katliamını anlamak için
Cumhuriyet devletinin kuruluş
felsefesi olan, ırka dayalı ulus devlet
anlayışını çözümlemek gerekiyor.
Sistemin kendine göre hazırladığı uydurma niteliğindeki yasa ve kurallarıyla birliktelikler kendini şekillendirdi. Faşizm yapılanmasıyla kendi karakterini derinleştirdi. Geçmişteki benzerliği bugünkü gibi çok açık ve objektif. Kendi sistemini bu şekilde yaşam bulması için içerisindeki oluşumunu, yönetim ve yönetici kadrolarıyla birlikte karakterlik özelliğini oluşturdu.
Benzer biçimde bugünkü gibi birebir benzerlikler yumağı içerisindeydi. Şark Islahat planı' na göre 1925,yılanın konseptini oluştururken.. Halklara ve inançlara nasıl zulüm ettiğini yakın tarihin içerisinde tam anlamıyla, günümüz cumhuriyet devletlerinin gerçekliğinde görüyoruz. Sistemin karakteri bu, kısmen de olsa özü açısından incelememizde. Tarihin nasıl tekerrür ettiğini göreceğiz. Bu planın özü ve özetini, dönemin başbakanı. İsmet inönü, şöyle formüle etmiştir. Vazifemiz türk vatanı içinde bulunanları, mutlaka türk yapmaktır. Türklüğe ve türkçülüğe muhalefet edecek unsurları kesip atacağız. Vatana hizmet edeceklerde ‘ki arayacağımız nitelikler, her şeyden evvel o adamın türk ve,türkçü olmasıdır.
Şimdi herşey buraya kadar net. Biraz onuru olan birazda yüreği olan, ve kendine insanım diyen bütün canlar burayı iyi anlamalı. Seyit, Rıza, Uşene Seyid, Fındıq Ağa, Hesen Ağa, Usene Sey Rızay, Ali Ağa, Hesene İvraime Qız 15 Kasım 1937 günü Elazığ buğday meydanın ‘da idam edildiler.. Çocuk yaşlı onbinler soykırım yapıldı..
Neden,niçin bu soykırım, katliam yapıldı. Seyit Rızayı anlamak onun şahsında, ötekileştirilmiş türkiye halklarının gerçekliğini anlamak' tır. Seyit Rıza ve arkadaşlarının canlarıyla vermiş oldukları bedel. Türkiye halklarının geleceği ve
kurtuluşuna yöneliktir. Dolayısıyla sistem tarafından nasıl 'da insanlık dışı uygulamalarına maruz kalıyor halklar. Her dönen olduğu gibi bu dönemde zulüm ve katliamlar içerisinde halkların gerçekliği.
Çünkü ulus devlet yapılanması, harcı, faşizmin tam kendisidir....../
Arşer Payiz