Kars vilâyetinin IÄŸdır ilçesinde 5 Eylül 1962 tarihinde vuku bulan deprem dolayısıyla mahallinde inceleme yapmak üzere görevlendirilen 5 kiÅŸilik Millet Meclisi Heyeti raporu...
MÄ°LLET MECLÄ°SÄ° BAÅžKANLIÄžINA
Kars vilâyetinin IÄŸdır ilçesinde 5 Eylül 1962 tarihinde vukua gelen deprem dolayısıyla mahallinde tetkikat yapmak ye Millet Meclisinin «geçmiÅŸ olsun» dileklerini IÄŸdır halkına ulaÅŸtırmak maksadıyla, Meclis kararı gereÄŸince ve BaÅŸkanlık Divanınca görevlendirilen 5 kiÅŸilik heyetimiz 12 Eylülde IÄŸdır'a muvasalat etti. Bir gece çadırda kalındı. VatandaÅŸların heyecan ve üzüntüsünü yakînen görerek paylaÅŸtı.
Millet Meclisinin üzüntüsü, gerekli tedbirlerin alınması hususunda yakın ilgisi, halka duyuruldu.
IÄŸdır; bölgesinde vukua gelen deprem dolayısıyla mahallinde yapılan tetkikatta, aÅŸağıdaki kanaat ve neticelere varılmıştır:
1. IÄŸdır, Türkiye'mizin en mümbit arazi parçasından bir kısmı üzerindedir. 1963 yılında kısa bir yolla Erzurum'la irtibatı saÄŸlanacaktır.
DSÄ° faaliyetlerini kısmen bu bölgede teksif etmiÅŸtir. Toprak her türlü sınai bitkileri yetiÅŸtirmeye müsaittir. Güneyinde Türkiye'nin en yüksek dağı AÄŸrı bulunmaktadır.
IÄŸdır'ın bulunduÄŸu yer 800 rakımı civarındadır. Turist celbi her zaman mümkündür.
Depremden sonra yeniden inÅŸa cihetine gidileceÄŸinden yukardaki faktörler nazara alınarak, ilerde ÅŸehircilik bakımından bir hataya düÅŸülmemesi için iyi bir ÅŸehir plânına lüzum vardır.
Çünkü, yolla Erzurum'a baÄŸlandıktan ve sulama iÅŸleri tamamlandıktan sonra hızla bir inkiÅŸaf kaydedecektir. Verim artacak, mahsul tüketim sahası bulabilecektir.
2. Vukua gelen deprem ÅŸiddetli deÄŸildir. Ancak, bu bölgedeki evlerin pek eski oluÅŸu, katıksız kerpiçten yapılmış bulunması tahribatın fazla olması neticesini doÄŸurmuÅŸtur. IÄŸdır'da bulunan mütehassıs elemanların beyanına göre % 40-50 ev tamamen hasara uÄŸramıştır. DiÄŸer binalarda esasen oturulamayacak haldedir. Menfi fikirli kimselerin propagandaları, uzun yıllardan beri ihmale uÄŸramış bu bölge halkının moralini iyice bozmuÅŸtur. Hükümetimizin gösterdiÄŸi yakın ilgi morallerinin düzelmesinde en büyük âmil olacaktır.
3. Deprem dolayısıyla halkın 7. 500 çadıra ihtiyacı olduÄŸu ifade edilmektedir. 3. 071 çadır imar ve Ä°skân Bakanlığınca ve Kızılay tarafından temin edilmiÅŸtir. Birçok köyler yazın yaylaya çıkmaktadır. Bu itibarla halkın kendi ihtiyacını kısmen karşılayacak; çadır vardır. Bu hususun da göz önüne alınarak gerçek ihtiyaç sahiplerine çadır verilmesi yerinde olur.
4. imar plânı ve gelecekteki inkiÅŸaf göz önüne alınarak buna göre kredi verilmek suretiyle bina yaptırılması ve lüzumlu tahsisatın süratle temini yerinde olur.
5. Deprem umumi hayatın aksamasını tevlid ederek zarar verdiÄŸinden banka alacaklarından bazılarının tahsilinde kolaylık gösterilmesi zaruridir.
6. Memurların konut ihtiyacı için alâkalı Bakanlıklar tarafından baraka yaptırılması lüzumlu ve hatta zaruridir.
7. Ortaokul ihtiyacı, ilkokulların durumu, tarım mahsullerinin satın alınması, tesis kredilerin
tecdidi, memurlara Emekli Sandığı tarafından avans verilmesi, hastane ve personel ihtiyaç ve
durumu emniyet ve asayiÅŸin takviyesi gibi çeÅŸitli ve teferruata ait talep ve ÅŸikâyetler yetkililere
ulaştırılmıştır.
8. İnsan ve hayvan zayiatı olmamıştır.
Hükümetin alâkasını bizzat müÅŸahede etmiÅŸ bulunuyoruz. Ciddî çalışmalara devam edileceÄŸini ümit etmekteyiz.
Keyfiyeti saygılarımızla arz ederiz.
Kars milletvekili - B. Vural
Ağrı milletvekili - R. Polat
Erzurum milletvekili- T. Telli
Kars milletvekili – L. Aküzüm
Kars milletvekili – B. Yalçın