Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Ne Getirdi?

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Ne Getirdi?

Adına Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi denilen, başkanlık sistemi 24 Haziran 2018 seçiminden sonra yürürlüğe girdi. Peki, bu sistem neleri değiştirdi? Özetle bakacak olursak;

1. Milletvekili seçilme yaşı 25'ten 18'e indi.

2. Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıktı.

3. Cumhurbaşkanlığı seçimi ve Meclis genel seçimi 5 yılda bir aynı gün yapılacak.

 4.Cumhurbaşkanı veya Meclis seçimi yenileme kararı verirse, iki seçim aynı anda gerçekleşecek

5. Cumhurbaşkanı'nın partisi ile ilişiği kesilmiyor.

6. Cumhurbaşkanı'na kararname çıkarma yetkisi tanındı.

• Bakanlar Kurulu'nda olan kararname çıkarma yetkisi, hükümetin başı olarak Cumhurbaşkanı'na devredildi.

• Cumhurbaşkanı, idari düzenlemeleri Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yapıyor.

• Temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle siyasi haklar ve ödevler konusunda kararname çıkaramayacak.

• Anayasada kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda kararname çıkaramıyor.

• Kanunda açıkça düzenlenen konularda kararname çıkaramıyor.

• Kararname ile kanunlar çeliştiğinde, kanun hükümleri uygulanıyor.

• Meclisin aynı konuda kanun çıkarması durumunda kararname hükümsüz hale geliyor.

• Kararnameler Meclisin ve Anayasa Mahkemesi'nin denetimine tabi.

7. Üst düzey kamu görevlilerini Cumhurbaşkanı atıyor.

8. Kurumlar ile ilgili idari düzenlemeler Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile yapılıyor.

9. Bütçe hazırlama ve sunma yetkisi Cumhurbaşkanı'na ait.

10. Yargının bağımsızlığı ifadesine "tarafsızlığı "da eklendi.

Başkanlık sistemine getirilen eleştirileri kısaca özetlediğimizde:

-Cumhurbaşkanı ve Cumhurbaşkanının Meclisteki çoğunluk partisi tarafından atanan yüksek mahkeme üyeleri ve yargının yönetici organları ile yargı, yürütmeye bağımlı olduğu hep konuşuluyor. 

-Cumhurbaşkanlığı seçimi ve TBMM seçimlerinin aynı gün olması, parti başkanı Cumhurbaşkanının Meclise de hükmetmesini sağlayacak bir yöntem olduğu, Meclisin, Cumhurbaşkanının hazırladığı bütçeyi değiştirerek onama yetkisi olmayacağı, Ya onayacak ya da geri gönderecek. Cumhurbaşkanı ile aynı gün seçilen ve Cumhurbaşkanının partisinin çoğunlukta olacağı Mecliste bütçenin reddedilme olasılığı mümkün görülmüyor.

-Meclis cumhurbaşkanını neredeyse denetleyemezken, Cumhurbaşkanı Meclisin çıkardığı yasaları iptal talebi ile Anayasa Mahkemesine gönderebiliyor.

Anayasa değişikliklerini referanduma götürebiliyor. Yürütme ile ilgili konularda kanun hükmünde kararname çıkarabiliyor.

Bütçeyi hazırlayabiliyor. Yasama yürütme dengesinde yürütme bu düzenlemelerle daha ağır basıyor. Bunun da Yürütmenin yasama üzerinde vesayeti oluşturduğu şeklinde bu ve buna benzer itirazlarla beraber Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi devam ediyor…