Cihazdan Ezan Okutmak Caiz Mi?
Cihazdan Ezan Okutmak Caiz Mi?
Köy ve mahallelerde imamlar sanal imama döndü. Eskiden köy ve mahallelerde ilk uyanan cami imamları olurdu. Sabah erkenden köyün içinde yabancı, hırsız vesaire görülürse ilk imam görürdü. Köye gelen tilkileri kurtları da ilk gören imam köylüyü haberdar ederdi. Bu durum mahalleler için de geçerliydi. Eskiden ilk uyanan imamların günümüzde artık hemen hemen hiçbiri sabah namazına bile kalkmıyor.
İlk uyanan imamlar artık son uyanan oldular. Nedeni ise cihazdan ezan okuma icat oldu mertlik bozuldu. Artık merkezi sistemden ayarlı radyo frekansları ile ezan okutuluyor. Tüm köy ve mahalle camileri kasetten ayarlı bir şekilde okunuyor. Velhasıl imam camiye gitmeden ezanı okumuş oluyor. Camide cihazdan ezan okunurken imam yatağında mışıl mışıl uyuyor. İslam dininde kasetten ezan okuma ne kadar caizdir sormak isterim? Ulemadan biri aydınlatırsa sevinirim.
Bir imam günde kaç dakika ezan okuyor ki? Alınan maaşlar hak edilmeli. Taziyelerde Fatiha okuma, Ölü yıkama dışında pek yoğunlukları yok sanırım. Bazı imamlar ölü yıkama işini de kapı arkasında durarak bir yakınına tarif edip ona yaptırıyorlar. Ya da camideki bir elemanlarına yaptırıyorlar. Hatta bu yönde yaşanan bir gerçeği sizlerle paylaşayım:
Adam babasının cenazesini camide yıkatır. Akabinde cami mollası cenaze sahibine cenazeyi yıkayan cami çalışanına zahmetine karşılık üç yüz lira vermesini ister. Parayı çok bulan cenaze sahibi. "Hocam yüz metre ileride Tır'ı 120 liraya yıkıyorlar. 300 lira çok" diyerek tepkisini dile getirmiş.
Cihazdan ezan okutma Türkiye'deki tüm camilerde hemen hemen aynı durumda. Şia mezhebine mensup hemşerilerimiz de ezanı kasetten okutuyorlar. Sabah namazına kalkıp cemaatiyle birlikte namaz kılmayan bir imam ve bir camide bir eksiklik olmuş olmuyor mu? Müftüler bu sanal ezan okuma işi hakkında ne düşünüyorlar?
Basın açıklamalarında "Kahrolsun İsrail, kahrolsun Amerika" diye bağıran mollalar ezanı kendileri okuyacaklarına Yahudi ve Hıristiyanların ürettiği cihazlardan okutmayı tercih eder hale gelmişler! Onların icat ettiği hoparlörlerden yükseliyor ezan sesleri. İmam dediğin ezan saatinde camisinde olmalı. Evinde uykuda değil.
Camilerin sadece namaz saatlerinde açılmasını da doğru bulmuyorum. Eskiden dışarıda kalanlar bir köye, bir şehre gelenler camilerde yatarlardı. Her saat camilerin kapısı açık olmalı. Evsizler kapısı kapalı camilerin avlularında donarak ölmemeli. Kilislerin altında evsizler ve yoksullar için aş evleri ve yardım mekânları var. Bizde ise camilerin altlarında marka firmaları verilmiş kiralık iş yerlerini görüyoruz.
'Caminin kapısı açık kalırsa halıları çalarlar' diyenler var. Bir ülkede camiden halılar çalınıyorsa orada İslam'dan bahsedilemez zaten. Herkes zekâtını verse yoksul kalmaz, kimsede halı çalmaz. Hem günümüzde her yerde kamera var. Kimse çalamaz. Çalınan halıyı satına alacak esnaf bulunmazsa da halılar yine de çalınmaz. Sorun her halükarda dürüst insanda bitiyor.
Kimse bu sanal ezan okuma işinden memnun değil. İlin valisi bile saat sekizde iş başı yaparken, bazı imamların saat onda uyanması ne kadar doğrudur? Namazları nereye kadar kazaya bırakacaksınız? Sanal ezan okumanın dinimizdeki yeri nedir? Yetkililerden bu hususta cevap bekliyorum. Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığının bu sorulara verdiği cevabı sorusuyla birlikte aşağıda dikkatlerinize sunuyorum:
Namaz vaktini bildirmek için cd, kaset vb. kayıtlardan ezan okunabilir mi?
Bilindiği gibi "ezan" farz namazlar için okunan özel sözlerdir. Ezan aracılığıyla halka hem namaz vaktinin geldiği ve cemaatle namaz kılınacağı duyurulmuş olmakta, hem de Allah'ın eşsiz büyüklüğü, Hz. Muhammed'in (s.a.v.) peygamberliği ve namazın kurtuluş vesilesi olduğu ilan edilmektedir. Ezan, namaz vakitlerini ilan olduğuna göre, muayyen kalıplarını muhafaza ve ifade etmek suretiyle bu ilanın, hoparlörle veya hoparlörsüz yapılması arasında dinî açıdan bir fark yoktur.
Bununla birlikte teyp kasetinden veya CD'den ezan okunması İslam'ın şiarlarından olan ezanı basite almak, ona gereken saygıyı göstermemek anlamına gelir. Ayrıca kayıttan okutulması, Hz. Peygamberden günümüze kadar gelen teamüle uygun değildir. Onun için ezanın CD veya teypten verilmesinin sakıncasız olduğu söylenemez. Fakihlerin, Kur'an'ın aks-i sadasının Kur'an hükmünde sayılmayacağı yönündeki yaklaşımları da bu hükmü desteklemektedir (Meydânî, el-Lübâb, I, 60).
Emekli bir imamdan da şöyle bir cevap geldi: Teyp-telefon vb. aletler ile ezan okumak caiz olmaz; çünkü okunan, ezan hükmünde değildir. O sesin sahibi olan insan yoktur orada. Bu ses, yalnızca aksiseda yani yankı kabilindendir.
Şimdi soruyorum: Cihazdan ezan okutmak caiz değilse okutanlara hüküm ne ola?
