Bir ÅŸehre gittim diyebilmek için, O ÅŸehrin tarihi turistik mekânlarını, sosyal yaÅŸam alanlarını, eÄŸlence merkezlerini vs. gezip görmek gerekir. O ÅŸehrin mutfağını, ÅŸarkılarını, gelenek ve göreneklerini öÄŸrenmek lazım. Bu yazımda sizlere birçok IÄŸdırlının bile gidip görmediÄŸi IÄŸdır’ın gezilip görülecek yerlerinden bahsedeceÄŸim.
*Türkiye’ye güneÅŸin ilk doÄŸduÄŸu kent olan IÄŸdır, Üç ülkeye sınırı olan dünyadaki ender illerden... Ermenistan, Ä°ran ve Nahcıvan ile komÅŸu olan IÄŸdır Hava limanına indikten sonra kentin nezih otellerinden birine yerleÅŸince Ä°pek Yolu üzerindeki Ejder Kervansarayına giderek gizemli bir tarih yolculuÄŸu ile gezmeye baÅŸlamalısınız.
*Koçbaşılı mezarları ziyaret ederek, pamuk tarlalarında kozalara dokunmalısınız. 350 m² kapalı Müze 2 havuz ve 36 m yüksekliÄŸinde 5 adet kılıçtan oluÅŸan Anıt müzede anı fotoÄŸrafı çektirip, Aras nehrinde ayaklarınızı serinletmelisiniz.
*AÄŸrı Dağının adının “AÄŸrı” olmasına bakmayın. Dağın yüzde altmış beÅŸi zirve ile birlikte IÄŸdır sınırları içerisindedir. Zoru seven daÄŸcılar AÄŸrı Dağına IÄŸdır yamacından tırmanmaktadırlar. Ä°ÅŸte orada Korhan yaylasında 1892 yılında bir göktaşının düÅŸmesiyle meydana gelmiÅŸ olan meteor çukurunu gezmelisiniz.
* Korhan kalesinden Ermeni kilisesine bakmalısınız. Baktınız ki canınız sıkıldı, Görkemli Korhan ormanında ava çıkın ya da yamaç paraÅŸütünüz var ise Korhan yamacında yamaç paraÅŸütü yapın. Baharda çim kayağı içinde ideal olan Korhan’ın yukarısına çıkıp YaÅŸar Kemal’in kitabında anlattığı Küp Gölüne inin. Yer altında akan suların gürültülü bir o kadarda büyüleyici sesini dinleyin. Yazın soÄŸuk, kışın sıcak üfüren olukların rüzgârı vursun yüzünüze…
*Tamamı IÄŸdır sınırlarında olan Küçük AÄŸrı dağının yamaçlarında adı konulmamış kaya yaran aÄŸaçların yeÅŸerdiÄŸi Qendo (Kendo) yaylasına gitmelisiniz. Devlet Üretme ÇiftliÄŸinde otlayan ceylanları seyretmelisiniz. Oradan muhteÅŸem doÄŸasıyla Serdarbulak yaylasını geçmelisiniz. Aralık ilçesinin Ahura Mazda’dan yadigâr Ahur’a köyündeki M.Ö. 2. yüzyılda Artaksiyalı Krallığı zamanında kurulmuÅŸ Ahura harabelerini gezdikten sonra tarih kokan Rus kışlasını gezmelisiniz.
*Tuzluca Abbasgöl’e gidip Balık gölde tekne turu yapmalı, göldeki ada da binlerce kuÅŸ ve yuvalarını görmelisiniz.
*IÄŸdır’da yaz ortasında Buz Pistinde kaymanın keyfini hissetmelisiniz.
*ÇakırtaÅŸ (Amarat) köyündeki altında dört kapısı olan altı yüzyıllık Kul Yusuf Kümbetini ziyaret etmelisiniz. Köyün mezarlığında yatan meÅŸhur Kaçak Tohit’in koçbaÅŸlı mezarındaki dürbün, tabanca ve tüfeÄŸinin iÅŸlemesine bakmalısınız.
*ÖrüÅŸmüÅŸ köyündeki kalenin tarihi kalıntılarının sur diplerinde gölgelenip köpüklü ayran içmelisiniz.
*Aralık ilçesinde Ä°brahim Gödek kümbeti ile Karakoyunlu ilçesinde Garip Seyit Kümbetini ziyaret edip bir Fatiha okuyarak dilekte bulunabilirsiniz.
*Yüzbaşılar (Alut) köyünde bir düÄŸüne konuk olup Koçeri halayı çekmeli, Melekli’de bir niÅŸanda Åžeyh Åžamil oynamalısınız.
*MeÅŸhur Patlıcan reçelinden tadarak kayısı reçeli ile final yapmalısınız. IÄŸdır’ın al elmasını koklamalı, domatesini ısırmalısınız. Kavundan, karpuza, Åžeftaliden armuda bilumum sebze meyvenin cenneti IÄŸdır, Åžeker pancarı ve pamuÄŸun yan yana olduÄŸu buÄŸdayı ve arpasıyla tahıl ambarı IÄŸdır…
*IÄŸdır’dan Aras Nehri'ne katılan Gaziler, Buruksu, AÅŸağı ve Orta Karasu çaylarında balık avlamalı berrak sularında yüzmelisiniz. Karasuda su kaplumbaÄŸaları ve su samurları ile tanışın. Karasunun misafiri Bulakbaşı köyünde IÄŸdır kuÅŸ türlerinin uçuÅŸunu seyredin.
* BAL liginde oynayan IÄŸdır Sporun maçlarına akın eden binlerce sporsever ile futbol heyecanını yaÅŸayabilir, gol sevinçlerine ortak olabilirsiniz.
*3196 metredeki Zor dağı ile 2639 metredeki Pamuk dağına tırmanarak temiz hava ve bol oksijenden solumalısınız.
*Derken, Tuzluca’da tek altı dağına gitmeli ve Devasa tünellerin alanlara açıldığı ayrı dünya, tarihi Tuzluca Tuz MaÄŸaralarını gezmeli ve maÄŸaradaki göletlerdeki soÄŸuk sulara dokunmalısınız.
*Tuzluca’ya gitmiÅŸken Karakale’yi ziyaret edip kuÅŸ cennetine uÄŸramalısınız.
*Yazın serin kışın sıcak olan farklı mimarileriyle göze çarpan eski IÄŸdır evlerinin balkonunda muhabbet edip çay içmelisiniz.
*IÄŸdır sevgi yolunda sabahın ilk ışıklarına kadar cafe ve canlı müzik mekânlarında IÄŸdır ÅŸarkılarını ve ülkemizden naÄŸmeleri dinleyebilirisiniz. Ä°dirmava kahvelerinde nargilenizi tüttürüp, karaaÄŸaç gölgelerinde serinlemenin tadını çıkarmalısınız.
*Melekli beldesindeki gazino ve barlara gidip gönlünüzce dans ederek içkinizi yudumlamalısınız. Elnare’nin raksı başınızı döndürdüyse piste çıkıp halay çekip, kafkas oyunları oynayabilir ya da brek dans yapabilirsiniz.
*Hamurkesen balık çiftliÄŸinde dereye masa kurup alabalık yemenin tadını yaÅŸamalısınız.
*Süreyya çeÅŸmesinde gidip, Prenses Süreyya'nın resmi önünde çeÅŸmenin hikayesini okumalısınız.
*Ankara’dan bu yana doÄŸu’daki en büyük camii olan Selimiye’nin küçüÄŸü dört minareli IÄŸdır Ulu Camiinde namazınızı eda edebilirsiniz. Erivan’dan minareleri görünen Ulu Camiinin ÅŸerefelerine çıkıp IÄŸdır’a kuÅŸ bakışı bakmalısınız.
*Åžehrin giriÅŸindeki leylek heykellerinin yanında veya Kalp figürlü IÄŸdır yazısı önünde Ulu Cami manzarasında kartpostallık fotoÄŸrafınızı çektirmelisiniz.
*Hıdırlı mezrasında adı konulmamış aÄŸaçların yine adı konulmamış meyvelerinden tadın. DoÄŸal maden suyu gibi akan yüzlerce çeÅŸmenin suyundan için. Futbol sahası büyüklüÄŸündeki maÄŸaraları gezerken sonu olmayan maÄŸarayı mutlaka uÄŸramalısınız.
* Adil Aşırım Çarşısına (Rus pazarı) gidip bilumum hediyelik eÅŸya alın. Tarihi KarabaÄŸ kilimlerinden satın alarak torunlarınıza miras bırakabilirisiniz.
Ejder Kervansarayına götürdüÄŸüm Ä°ranlı turistler “IÄŸdır sadece giyim maÄŸazalarından ibret deÄŸilmiÅŸ. Bu güzelliklerden haberimiz yoktu “ demiÅŸlerdi. Tamamını yazamadığım bütün bu güzellikleri yaÅŸamadan, Karakuyu’nun deri peynirini, Kadıkışlak’ın üzümünü yemeden, Üzüm baÄŸlarının bekçi kulübelerinden Aras’ın ötesine bakmadan, Erhacı’da gîresor’a gidip Nuh tepeye çıkıp, Nuh’un gemisi kalıntılarını görmeden IÄŸdır’a gitmiÅŸ sayılmazsınız.