TOPLUMUN ORTAK TALEBİ: “ÖZGÜRLÜKÇÜ ANAYASA”
Akil adamların final toplantısında “Özgürlükçü Anayasa” çıktı.
TOPLUMUN ORTAK TALEBİ: “ÖZGÜRLÜKÇÜ ANAYASA”
Akil adamların final toplantısında “Özgürlükçü Anayasa” çıktı.
Başbakan Erdoğan, iki ay boyunca çözüm sürecini anlatan ve 60 binden fazla kişiyle görüşerek toplumun nabzını tutan Akil İnsanlar Heyeti’yle dün son toplantısını yaptı. Erdoğan, hazırladıkları raporu kendisine sunan 7 ayrı heyetteki isimleri tek tek dinleyerek notlar aldı. Akil İnsanlar, halkın en büyük beklentisini ‘özgürlükçü anayasa’ diye özetledi.
Çözüm sürecine katkı sağlamak amacıyla 4 Nisan’da çalışmalarına başlayan Akil İnsanlar Heyeti, hazırladıkları raporları Başbakan Erdoğan’a takdim etti. Yaklaşık 2 aylık bir çalışmanın ardından tamamlanan raporlarda, her bölgenin hassasiyeti ele alındı. Raporlarda kamuoyunun en büyük beklentisinin özgürlükçü sivil bir anayasa, en büyük endişesinin ise ‘bölünecek miyiz korkusu’ olduğu belirtildi. Başbakan Erdoğan, 7 bölgede görev yapan ve 60 binden fazla kişiyle görüşen Akil İnsanlar’la dün İstanbul Dolmabahçe’deki Başbakanlık Ofisi’nde bir araya geldi. Erdoğan, final buluşmasında heyetteki isimleri tek tek dinledi ve notlar aldı. Toplantı sonrası açıklama yapan Başbakan Yardımcısı Hüseyin Çelik, raporlarda yeni anayasadan Alevi meselesine kadar birçok konuda çözüm önerileri sunulduğunu söyledi. Çelik, “Her bölge heyeti, vatandaşın ağzından çözüm önerilerini dile getiriyor. Bunun yanında insanların hayalleri, umutları, korkuları var.” diye konuştu.
Başbakan Erdoğan ve Akil İnsanlar Heyeti’nin son görüşmesi 14.15 sularında başladı. Edinilen bilgilere göre Başbakan, heyette bulunanlara tek tek söz verdi, notlar aldı. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik, toplantı sonrası açıklamalarda bulundu. Çelik, “Heyet başkanları birer sunum yaptı. Binlerce insanla bir araya gelip, bir rapor hazırladılar. Raporlarda tespitler ve teşhisler var. Her bölgeye göre farklı tedavi yöntemleri öneriliyor. Anayasa meselesinden dil meselesine kadar, siyasi sistem tartışmalarından tutun da Alevilik meselesine kadar raporlarda yer verilmiş. Bütün bu raporlar Başbakan tarafından alındı. İnce detayına kadar değerlendirilecektir. Bu raporlar birleştirilip nihai rapor haline getirilecektir. Rafine bir rapor hazırlanacaktır.” diye konuştu.
Hüseyin Çelik, BDP’li Selahattin Demirtaş’ın sürecin gidip geldiği yönündeki sözlerini de değerlendirdi. Şöyle konuştu: “Bizim açımızdan ‘süreç gitti geldi’ diyebileceğimiz bir durum yok. Bu meseleyi sadece Kürt meselesi olarak görmememiz gerektiğini Akil İnsanlar ifade ediyorlar. Bunun genel bir demokratikleşme perspektifi içinde kendini ‘öteki’ ve mağdur hisseden bütün insanlara yönelik bir reform süreci olması konusunda Akil İnsanların büyük bir kısmı hemfikirdir. Terörle Mücadele Kanunu’ndan tutun koruculuğun varlığına kadar talepler var. PKK ve KCK’lıların durumlarını dile getirenler de var.”
Hüseyin Çelik, görüşmede Gezi Parkı olaylarının gündeme gelmediğini söyledi. Çelik, “Konu çözüm süreci ile ilgilidir. Akil İnsanlar da Kandil’den ve BDP’li yöneticiler tarafından yapılan bazı açıklamaların özellikle Kürt olmayan kesimde ciddi kaygılar uyandırdığını ifade etti. Bazı konuların süreçle birlikte gündeme gelmesinin de insanların kafasını karıştırabildiğini, başkanlık sistemi ile eyalet sisteminin çözüm sürecinde birlikte zikredilmesinin soru işaretleri oluşmasına neden olduğunu ifade ettiler. Bu konuda bazı tekliflerde bulundular.” ifadelerini kullandı.
Toplantıdan sonra konuşan Marmara Bölgesi heyetinden sanatçı Hülya Koçyiğit, çözüm sürecine bütün kalbiyle inandığını söyledi. Koçyiğit, “Halkla yaptığımız bütün görüşmelerde sadece bir kesimin sorumlu olmadığını, toplumda çeşitli kesimlerin sorunlarının olduğunu, bütün bunların da daha ileri bir demokrasi ile aşılabileceğini gördük.” dedi. Ege Bölgesi’nden Fuat Keyman, Başbakan’ın bölgeyle ilgili yatırımların olduğundan bahsettiğini söyledi. Sadece çözüm sürecine dönük bir toplantı olduğunu kaydeden Keyman, “Bugünün en önemli sonucu, ikinci aşamaya geçilmediği, hâlâ birinci aşamada olduğumuz. Çekilme süreci devam ediyor. Raporların ortak noktası demokratik reform süreci ve yeni anayasayla ilgili olan toplumun beklentileriydi, Başbakan bunların hepsini not aldı.” diye konuştu.
Doğu Anadolu Bölgesi’nden İzzettin Doğan ise grup başkanlarının hazırlanan raporlarla ilgili bir brifing verdiğini belirtti. Doğan, “Şöyle özetleyebiliriz: Halkın bu sürece büyük desteği var ama bazı bölgelerde birtakım kaygılar var. Bu sürecin sürekliliği hakkında birtakım tereddütler var. Özet olarak çekilme bitmiş değil, birinci aşamadayız.” ifadelerini kullandı. İç Anadolu Bölgesi’nden Celalettin Can, raporlarda, Kürt meselesinin çözüm zeminine son derece uygun anadilde eğitim, eşit yurttaşlık, bunun yanı sıra koruculuğun kaldırılması gibi Kürtlerle ilgili taleplerin yer aldığını dile getirdi. “Biz Akil İnsanlar’a düşen görev, Başbakan’a sunulan raporun takipçisi olmak.” dedi.
Toplantıya akil adamlıktan istifa ettiklerini açıklayan Murat Belge ve Baskın Oran’la, mazaret bildiren Şemsi Bayraktar ve Kürşat Bumin’in katılmadığı öğrenildi.
Çözüm sürecinde PKK tek muhatap değildir
Akil İnsanlar Heyeti tarafından Başbakan Erdoğan’a sunulan raporların detayları belli olmaya başladı. Doğu Anadolu Bölgesi Heyeti’nin raporunda bölge halkının çözüm sürecinden son derece umutlu olduğu vurgusu yapıldı. Yeni bir anayasanın önemine değinildi. Raporda, “Türkiye toplumu, asli kurucu iktidar olarak 2011 Haziran seçimlerinde TBMM’yi yeni ve sivil bir anayasa çıkarmak konusunda görevlendirdi. Bu yasama döneminde ülkemizi yeni bir anayasaya kavuşturmak TBMM’nin tarihsel bir görevidir. Demokratik hukuk reformunu başlatacak temel araç anayasadır. Nihai olarak yeni Türkiye’nin yeni anayasası hedefinden asla vazgeçilmemelidir.” denildi. Yürütülen süreç içerisinde devletin sadece PKK’yı değil, topyekün bölge halkını muhatap alması gerektiği vurgulandı. Tunceli bölgesinden çekilen PKK’nın yerini radikal sol örgütlerin alabileceği endişesi kaydedildi. Raporda Uludere olayına da atıfta bulunuldu. Faillerin bulunup, devletin özür dilemesi istendi. ‘İki pınar’ olarak tarif edilen Şeyh Said ve Said Nursi’ye iade-i itibar yapılması gerektiği de ifade edildi. Süreçle ilgili birtakım endişelerin varlığına da dikkat çekilen raporda, “8 defa yaşanan bu süreç 9. defa akamete uğrayacak mı?” sorusu sorularak, “Kürtlerden ziyade Türkler ikna edilmeli.” kaydı düşüldü.
