Savaşla Yaşamı Kararan Suriyeliler

Ülkelerindeki iç savaştan kaçan Suriyeliler, sığındıkları Türkiye'de devletin sunduğu imkanlardan yararlanmalarına rağmen doğup, büyüdükleri topraklara dönecekleri günü özlemle bekliyor.

Yaklaşık 3 yıldır süren iç savaş nedeniyle Türkiye'ye sığınan Suriyeliler, Hatay'da 4, Şanlıurfa'da 2, Gaziantep'te 3, Kahramanmaraş, Osmaniye, Adıyaman, Mardin ve Adana'da birer çadır kentle Kilis'te 2, Şanlıurfa, Malatya, Hatay ve Gaziantep'teki birer konteyner kentte kalıyor.

Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın 22 Temmuz'da açıkladığı rakama göre, Hatay'da 15 bin 371, Gaziantep'te 32 bin 370 (9 bin 42'si İslahiye, 7 bin 461'i Karkamış, 15 bin 867'si Nizip barınma merkezlerinde), Kilis'te 22 bin 839 (13 bin 570'i Öncüpınar, 9 bin 269'u Elbeyli Beşiriye konteyner kentlerinde), Şanlıurfa'da 79 bin 176 (36 bin 521'i Ceylanpınar, 29 bin 293'ü Akçakale çadır kentlerinde, 13 bin 362'si Harran Kökenli konteyner kentinde), Kahramanmaraş'ta 15 bin 160, Osmaniye'de 8 bin 37, Adıyaman'da 9 bin 933, Adana'da 10 bin 142, Mardin'de bin 808 ve Malatya'da 5 bin 704 olmak üzere 201 bin 67 Suriyeli barınıyor.

Türkiye'ye sığınan ve barınma merkezlerinde konaklayan Suriyelilerin sayısı, Türkiye'de çok sayıda ilin nüfusunu aştı. Artvin, Çankırı, Gümüşhane, Tunceli, Bayburt, Bartın, Ardahan, Iğdır ve Kilis, nüfusu 200 binin altında olan iller. Türkiye'deki Suriyeli sayısı, bu kentlerdeki nüfustan daha kalabalık.

Her türlü insani yardım ihtiyacı karşılanan Suriyelilere, çadır ve konteyner kentlerde barınma, yiyecek, sağlık, güvenlik, sosyal aktivite, eğitim, ibadet, tercümanlık, haberleşme, bankacılık ve diğer hizmetler veriliyor. Suriyeliler, Türk Kızılayı ve Dünya Gıda Programı (WFP) tarafından uygulamaya konulan Kızılay Gıda Kartları ile barınma merkezlerindeki marketlerden gıda temin edebiliyor.

Malatya -

Malatya merkeze bağlı Fatih köyünde kurulan ve Beydağı Konaklama Tesisi adı verilen konteyner kente 12 Haziran'da Suriyeli sığınmacı alınmaya başlandı.

Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'nın (TOKİ) yapımını gerçekleştirdiği ve 10 bin kişi kapasiteli konteyner kentteki yaklaşık 6 bin Suriyeli'den  664'ü çocuklardan oluşuyor.

Sınırda beklediği belirtilen 4 bini aşkın Suriyelinin daha Malatya'ya gönderilmesi bekleniyor. Günlük 2 bin 500 metreküp kapasiteli arıtma tesisi bulunan konteyner kent, modern alt yapısıyla dikkat çekiyor. Burada 100 tercüman, 100 güvenlik görevlisi, 100 temizlik görevlisi ve 19 bakım, onarım, teknik personel istihdam ediliyor.

Toplam alanı 433 bin metrekare olan kentin 160 dekarlık bölümünde ağaçlandırma çalışması da yapıldı. Konteyner kent, Ankara, Şam, İstanbul, Halep, Konya ve Hama olmak üzere 6 mahalleden oluşuyor. Kentte 7 cadde ve 118 sokak bulunuyor. 2 bin konteynerin bulunduğu kentte süpermarket, giyim mağazası, sağlık ocağı, 2 okul, 2 sosyal tesis, 2 cami, 2 basketbol ve bir voleybol sahası yer alıyor.

Malatya Belediyesi'ne bağlı Esenlik Şirketi'nin açtığı marketten her hafta gıda malzemesi alan Suriyeliler, konteynerlerindeki mutfaklarında yemek pişiriyor. Sığınmacılar, mağazan kıyafet de yardımlarından da istifade ediyor.

Hatay -

Suriyelilerin Türkiye'de ilk sığındığı kent olan Hatay'ın Yayladağı ilçesi, Tekel ve Yibo çadır kentlerinde konuklarını ağırlıyor.

Çadır kentlerde kalan Suriyelilerin her türlü ihtiyacı AFAD ve Türk Kızılayı tarafından karşılanırken, kiraladıkları evlerde barınanlar ise kendi imkanları ve hayırseverlerin yardımıyla hayata tutunmaya çalışıyor.

Hasan ailesinin 10 bireyi, ilçe merkezinde eski bir evde kalıyor. 4 ay önce Esed güçlerinin Lazkiye kentine bağlı Bayırbucak Türkmen bölgesine saldırısı sırasında eşi ve damadı ölen Abu Hasan (53), köylerini terk ederek Yayladağı'na geldiklerini söyledi.

Esed güçlerinin erkek, kadın yaşlı ayırımı yapmadan herkesi öldürdüğünü anlatan Hasan, "Ölümden kaçarak Türkiye'ye sığındık ve bir hayırseverin ücretsiz tahsis ettiği eve yerleştik. Evimiz yağmurda su alıyor. Çoğu yeri yıkılmak üzere ama çocuklarım ve torunlarımla hayatta olduğumuz için mutluyuz. Türk halkı bize umduğumuzdan daha fazla baktı. Ramazanda yemeklerini, kıyafetlerini bizimle paylaştı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Türk halkının iyiliklerini asla unutmayacağız" dedi.

İdlip'ten kaçarak Reyhanlı'da kiraladıkları eve yerleşen 13 kişilik Celül ailesi, paraları tükendiği için zor günler yaşıyor. Abdurrahman Cellül (42), AA muhabirine,  ağır şartlarda yaşam mücadelesi verdiklerini ancak dayanacak güçleri kalmadığı için Suriye'den kaçmak zorunda kaldıklarını söyledi.

Eşi, annesi ve 10 çocuğuyla tek odalı eve sığındıklarını anlatan Cellül, "Suriye'de yaşam iyice zorlaştı. Herkes ölüyor. Ailemle buraya geldik. Hayırseverlerin yardımıyla karnımızı doyuruyoruz. Bizlere kapılarını açan Türk halkına ve Reyhanlılı kardeşlerimize sonsuz teşekkür ediyoruz" diye konuştu.

Şanlıurfa -

Rasulayn bölgesindeki çatışmalardan kaçarak Şanlıurfa'nın Ceylanpınar ilçesine gelen Suriyeliler, bir yandan çatışmaların bitmesini beklerken, diğer yandan yaşam mücadelesi veriyor.

İlçede günlük işlerde çalışan Suriyeliler, Kızılay ve hayırsever vatandaşların da yardımıyla hayata tutunmaya çalışıyor.

Yaklaşık 1 yıl önce çatışmalardan kaçarak 12 kişilik ailesiyle Ceylanpınar'a gelen ve kiraladıkları evde yaşayan Rınde Berhum, 9 aydır farklı işlerde çalışarak ailesine bakmaya çalıştığını söyledi.

Bir lokantada garsonluk yaptığını anlatan Berhum, Türk halkının kendilerine çok iyi davrandığını ve bu iyilikleri asla unutmayacaklarını kaydetti. Doğup büyüdüğü evini ve ülkesini çok özlediğini vurgulayan Berhum, savaşın bir an önce bitmesi için dua ettiklerini belirtti.

İnşaatlarda kalıp ustası olarak çalışan Halil Mahmud Derviş ise kiralıkları evde 15 kişilik ailesiyle yaşadıklarını ifade ederek, "Ailede ben ve bir oğlum çalışıyoruz ancak bu da 15 kişilik bir ailenin geçimi için yeterli değil. Sağolsun, Kızılay ve vatandaşların yardımlarıyla geçimimizi sağlıyoruz" diye konuştu.

Lazkiye'den gelen ve Telhamut Çadır Kenti'nde gelini ve torunu ile yaşayan Emina Bedra da Suriye'de kaybolan oğlundan yaklaşık 2,5 yıldır haber alamadığını belirterek, hayatından endişe duyduklarını dile getirdi.

Adana - 

Adana'da Sarıçam ilçesindeki konaklama merkezinde misafir edilen Suriyeliler, her türlü ihtiyacı karşılanıyor. Çocuk ve gençler, zamanlarını buradaki sosyal yaşam alanlarında ve Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü'nün düzenlediği kilim dokuma ve kuaförlük kurslarına katılarak geçiriyor.

Biri engelli 8 çocuğu ve eşi Nevda Turkmeni ile 3 ay önce Halep'ten Adana'ya gelen Yunus Turkmeni (35), merkez Yüreğir ilçesinde boş araziye kurdukları çadırda kalıyor.

Aynı arazide Suriyelilerin kaldığı 5 çadır daha bulunuyor. Çalışma izinleri bulunmayan Suriyeliler, birbirini ziyaretlerinde mırra içerek vakit geçiriyor. Kadınlar taşıma su ile günlük temizliklerini yapıyor.

Yunus Turkmeni, ülkesindeki iç savaşta akrabalarını kaybettiğini belirterek, "Can güvenliğimiz olmadığı için herşeyimizi orada bırakıp, Türkiye'ye geldik. Ülkemde pvc kapı ve pencere atölyesinde çalışıyordum. Burada zaman zaman tarlalarda çalışıp, günlük ihtiyaçlarımızı karşılamaya çalışıyoruz" dedi.

Hamza Şerif ise ailesiyle geçen yıl Suriye'den kaçıp İzmir'e yerleştirklerini anlatarak, "Yunus Turkmeni ile akrabayız. Hem Bayram ziyaretinde bulunmak hem de destek olmak için geldim. Ülkesinden kaçıp gelenler için yaşam çok zor" diye konuştu.

Kiraladıkları evde ailelerinden ayrı ardaşlarıyla yaşayan Suriyeliler de bulunuyor. Adana'da aynı evi paylaşan yaklaşık 20 kişi, günlük işlerde çalışıp, ailelerine destek oluyor.

Sıvasız ve boyasız evde halı üzerinde uyuyan Suriyeli erkekler, bulaşık, çamaşır ve yemek ihtiyaçlarını da kendileri gidermeye çalışıyor. - Adana