Türkiye'de Kanserle Mücadele Çalışmaları

TUĞBA YARDIMCI Mısır - Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Dairesi Başkanı Doç. Dr. Murat Gültekin, kanserle mücadelede pahalı ve ileri teknoloji gerektiren yatırımların iyi planlanmasının büyük önem arz ettiğini belirterek, "Bu çerçevede biz de 2023 yılına kadar olan onkolojik yatırımlarımızı 29 bölge üzerinden yapmayı planlıyoruz" dedi.

Gültekin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kanserle mücadelede başarının ancak ulusal ölçekte yürütülen programlarla gerçekleştirilebileceğini ifade ederek, "Bu bilinçle ulusal kanser kontrol programını hazırladık ve uygulama koyduk. Kanser kayıtçılığında, dünya nüfusunun yüzde 8'i takip edilmekte. Ülkemizde ise toplam nüfusun yaklaşık yüzde 27'si kanser gelişimi açısından aktif takip altında. Son olarak İstanbul ve Mersin illerimizde de aktif kanser kayıt merkezleri kuruldu. Bu merkezlerle aktif kanser kaydındaki oran ülke genelinde yüzde 50'lere ulaşacak" diye konuştu.

Kanser önleme çalışmalarında tütün ve obezite ile mücadelenin devam ettiğini vurgulayan Gültekin, "Ayrıca bu yıl Türkiye Radon Haritalandırma ve Eylem Planı ile Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Eylem Planı da hayata geçirilecek. KETEM'lerimizde, 'erken teşhis hayat kurtarır' prensibiyle meme, kolorektal ve serviks kanserlerine karşı tarama hizmetleri ücretsiz verilmektedir. Vatandaşlarımızın kanser taramalarına daha kolay ulaşabilmesi için mahallelere kadar giderek mobil KETEM araçlarımızla verdiğimiz hizmeti yurt geneline yaygınlaştırmayı hedefliyoruz. Ayrıca kanser taramalarını bu yıl tüm illerimizdeki aile hekimliklerimize entegre edeceğiz" dedi.

Gültekin, uygulanan kanser tarama programlarının etkinliğinin artırılması için ulusal standartların belirlendiğini ve yayınlandığını anlatarak, şöyle devam etti:

"Bu çerçevede ülkemizde meme kanserinin daha erken yaşlarda görülmesi nedeniyle meme kanseri tarama yaşı 40'a indirildi. Rahim ağzı kanserlerinin enken teşhisi için 30-65 yaşları arasında devam edilen smear programına HPV testleri de ilave edildi. Ayrıca bağırsak kanserlerine yönelik ülke genelinde 50-70 yaş arasındaki vatandaşlarımızın dışkıda gizli kan testi ve kolonoskopi ile taramaları da sağlayacağız. Bütün bu taramalar sayesinde bu üç kanser türünde erken teşhis imkanları artacak ve hastalarımızda ciddi yan etkilere neden olan tedavilerin önüne geçilecek.

Kanser tedavisi gören vatandaşlarımızın Ağrı kontrolünde kullanılan morfinlere ulaşabilmeleri için merkezi olarak uluslararası morfin ithalatı ve yerli morfin üretim çalışmaları başlatıldı. Benzer şekilde ilk defa ulusal ilaç firmalarımızca yerli kemoterapiler üretilmeye başlandı. Robotik kemoterapi hazırlama ünitelerimizi ve radyoterapi merkezlerimizi 2023 planlamamıza göre yaygınlaştırmaya devam etmekteyiz. Ülkemizde uluslararası standartlara göre uygulanan tedavilere her bir vatandaşımız kolayca ve ücret ödemeden ulaşabilmektedir. Sosyal devletin bir gereği olan bu uygulamayı önümüzdeki yıllarda da devam ettireceğiz."

-"200'ün üzerinde palyatif bakım merkezi kurulmasını hedefliyoruz"

Geçen yıl pilot uygulama olarak bazı merkezlerde başlatılan palyatif bakım ünitelerinin yurt genelinde yaygınlaştırılacağına dikkati çeken Gültekin, "Önümüzdeki yıllar içinde 200'ün üzerinde palyatif bakım merkezlerinin kurulmasını hedefliyoruz. Böylelikle kanserle mücadele eden ve hayatının son günlerini yaşayan vatandaşlarımızın her türlü ihtiyacını karşılayacak fiziksel, ruhsal, psikososyal ve maddi açıdan destekleyen bir sağlık sistemi kurulacak" diye konuştu.

Gültekin, ulusal kanser kontrol programlarının etkin ve başarılı şekilde yürütülebilmesi ve sonuca ulaşabilmesinin ancak eğitim ve farkındalık çalışmalarıyla mümkün olduğunu dile getirerek, "Vatandaşlarımızın katılımıyla sağlık personelimizin çalışması ve yeterli desteği olmadan kanser kontrol programlarının ülke geneline yaygınlaştırılması oldukça zordur. Bu nedenle ulusal kanser kontrol programının en önemli destek noktası sağlık çalışanlarına yönelik hizmet içi eğitimler ile vatandaşlarımıza yönelik farkındalık çalışmalarıdır" dedi.

Kanserin mutlak olarak devlet ekonomilerini etkileyen ve maalesef tedavi maliyetleri her geçen gün artan bir hastalık olduğuna işaret eden Gültekin, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kanserle mücadelede pahalı ve ileri teknoloji gerektiren yatırımların iyi planlanması büyük önem arz etmektedir. Bu çerçevede biz de 2023 yılına kadar olan onkolojik yatırımlarımızı 29 bölge üzerinden yapmayı planlıyoruz. Bununla birlikte her ilimize onkoloji uzmanlarının da yer aldığı kemoterapi ünitelerinin götürülmesini ve palyatif bakım hizmetlerinin oluşturulmasını sağlayacağız ama öncelikle 2016 yılına kadar kanserli hastalarımızın basit kemoterapi protokollerini alabilecekleri merkezleri tamamlamayı hedefliyoruz. Ülkemizde görülen kanserlerin yarısından çoğu önlenebilir kanserler. Yani sigara, obezite, fiziksel aktivite gibi nedenler kansere neden olmaktadır. Adı geçen bütün kanserlerin sigara ile yakından ilişkisi bulunmaktadır. Bununla birlikte meme ve kolorektal kanserler ulusal kanser tarama programında yer alan ve erken tanısı mümkün olan kanserlerdir."

-"Kanser önlenebilir bir hastalıktır"

Gültekin, kanserden değil, geç kalmaktan korkulması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:

"Korkulu rüya görmektense uyanık kalmalı ve kanser taramalarını zamanında yaptırmalıyız. Tütünle mücadele, aşırı alkol kullanımının önlenmesi, obezitenin engellenmesi, fiziksel aktivitenin artırılması ve zararlı güneş ışıklarından korunmak gerekmektedir. Ayrıca belirli yaş aralıklarında mutlaka kanser taramalarımızı yaptırmamız gerekmektedir. Meme, kalın bağırsak ve rahim ağzı taramaları için en yakın KETEM ya da aile hekimine başvurmak yeterli olacaktır. Kanser sadece bir sağlık sorunu değildir, sosyal ve ekonomik yönleri de olan insan haklarını etkileyebilen bir sorundur. Kanser küresel bir sorundur, her yaşta görülebilir. Özellikle gelişmekte olan ülkeleri etkilemektedir. Günümüzde yeni tedavi yöntemleri ile pek çok kanser türünde uzun yaşam sürelerine ulaşılmıştır. Ülkemizde tüm kanser tedavileri ücretsiz yapılmakta ve modern tıptaki standart bütün tedavilere ulaşılabilmektedir. Kanser önlenebilir bir hastalıktır. Doğru stratejiler ile her üç kanserden birisi önlenebilmektedir." - Trabzon