Dünya Artrit Günü'nde Prof. Dr. Ömer Kuru Uyarıyor

"Erken dönem tanıyla Romatoid Artrit'in tedavisi mümkün, geç kalmayın"

Dünya Artrit Günü organizasyonu bu yıl sloganını "İyi yaşa, güzel yaşlan" olarak belirlerken, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı, Romatoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ömer Kuru, ülkemizde 350 bin romatoid artritli hasa bulunduğunu belirtip erken tanı konusunda uyardı. Hastalığın kadınlarda daha sık görüldüğünü belirten Prof. Kuru, yüzde 60 genetik, yüzde 40 çevresel koşullarla gelişen hastalıkta, çevresel koşulların başında sigaranın geldiğini söyledi.

"Romatoid Artrit" (RA) ya da halk arasında bilinen adıyla "iltihaplı eklem romatizması" dünyada en sık görülen iltihaplı eklem hastalığı. Dünyada tüm bölgelerde ve ırklarda görülen bir hastalık olmasına rağmen yine de ülkeler arasında bazı farklılıklar görülebiliyor ve hastalık Asya ve Güney Avrupa ülkelerinde Amerika ve Kuzey Avrupa ülkelerine nazaran daha az görülüyor. Ülkemizde yöresel farklara işaret eden bir çalışma olmamasına rağmen Türkiye genelinde RA'nn sıklığını yüzyde 0.5 olarak ortaya koyan çalışmalar var. Bu verilerle ülkemizde yaklaşık 350 bin RA hastası olduğu tahmin ediliyor.

Bu yıl 12 Ekim Dünya Artrit Günü organizasyonu "İyi yaşa, güzel yaşlan" sloganını belirlerken, Prof. Dr. Ömer Kuru, hastalıkla ilgili, erken dönem tanının da önemine işaret eden, sigara kullanımına ve hastalığın kadınlarda daha sık görüldüğüne dikkat çeken açıklama ve uyarılar yaptı.

Romatoid Artritin tedavisinde son yıllarda çok önemli gelişmeler olduğunu belirten Kuru, "Hastalıkta uygulanan tedavi stratejileri tümden değişti. Yeni kullanıma giren ilaçlar ve düzenli egzersizle (yüzme, yürüme, bisiklete binme, vb.) özellikle erken dönem tanı alan hastalarda hastalığı kontrol altına almak, ilerlemeyi durdurmak, sakatlığı önlemek mümkün hale geldi" dedi.

Yüzde 60 genetik, yüzde 40 çevresel faktörler, en başta da sigara

Hastalığın sebepleriyle ilgili açıklamalarda bulunan Prof. Kuru şu hususlara dikkat çekti:

"Romatoid Artritin kesin sebebi bilinmez. Bugün kabul edilen görüşe göre genetik olarak yatkın olan bireylerde araya çevresel bir faktörün girmesi sonucu hastalığın başladığı kabul edilmektedir. Romatoid Artrit'te hastalığın ortaya çıkışında yüzde 60 oranında genetik faktörler yüzde 40 oranında da çevresel faktörler sorumludur. Çevresel faktörlerden en başta geleni sigaradır. Sigara içenlerde hastalık hem daha fazla görülür hem de daha ağır seyreder. Ayrıca Romatoid Artrit daha çok kadınlarda görülen bir hastalıktır. Kadın/Erkek oranı 3/1 dir. Hastalık her yaşta görülebilirse de genellikle 30-50 yaşları arasında daha sıktır."

Sabahları ellerdeki tutukluğa dikkat

Romatizmal hastalıklar vücudun destek ve hareket sistemi olan eklemleri, kemikleri, kasları ve bağ dokusunu tutan hastalıklar olup dünyada en sık görülen hastalıklar arasında yer alıyor. Tanımlanmış 100 den fazla romatizmal hastalık var. Romatizma denince halk arasında genellikle eklemleri tutan hastalıklar akla gelse de bazı romatizmal hastalıklar iç organları ve damarları da tutarak hastalık tablosu oluşturabiliyor.

Prof. Dr. Ömer Kuru, hastalığın belirtileri ve gelişimiyle ilgili şu uyarıları yaptı: "Romatoid Artrit eklemlerde özellikle ellerin küçük eklemlerinde Ağrı ve tutuklukla başlar. Sabah kalkıldığında hastanın ellerini yumruk yapmakta, çatal-bıçak tutmakta zorlanması tipiktir. Sabah tutukluğu olarak adlandırılan bu durum 1-2 saat sürer ve sonra yavaş yavaş açılır. Hastalık bazen hastanın diz veya ayak bileğinde Ağrı ve şişlikle başlayabilir. Bir veya daha fazla ekleminde Ağrı ve şişlik şikayeti olanların vakit geçirmeden doktora başvurmaları çok önemlidir. Çünkü Romatoid Artritte erken dönemde (ilk 3 ayda) tanı konulmasıyla hastalığı başarılı bir şekilde tedavi etmek mümkündür. Dikkat edilmesi gereken bir husus da, Romatoid Artrit sistemik bir hastalık olduğu için eklemlerden başka yerleri de tutabilir. Gözlerde ve ağızda kuruluk yapabilir, akciğerlerde, kalpte ve sinir sisteminde hastalığa neden olabilir."

Tedavi edilmezse ilerliyor

RA yaşam kalitesini Bozan hastalıklar arasında Multipl Skleroz ve kalp hastalıklarıyla beraber en üst sırada yer alıyor. Eklemlerde Ağrı ve deformiteyle seyrettiği için hasta günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmekte zorlanıyor, düğme açıp kapama, çatal-bıçak tutma, kavanoz kapağı açma gibi en basit hareketleri bile büyük zorlukla yapabiliyor.

Prof. Kuru, hastalık tedavi edilmezse karşılaşılabilecek zorluklarla ilgili olarak ise şunları söylüyor: "Romatoid Artrit tedavi edilmezse ilerleyicidir ve eklemlerde şekil bozuklukları, fonksiyon kayıpları ve sakatlıkla sonuçlanır. Hastalık başladıktan sonraki 5 yıl içinde hastaların yüzde 20'sinde iş göremezlik oluşur. Çalışan hastalar işlerini layıkıyla yerine getiremezler ve sonunda işlerini değiştirmek ya da kaybetmek durumunda kalırlar. Romatoid Artritte iş kaybı ve sakatlığın yanı sıra önemli bir sorun da beklenen yaşam süresindeki azalmadır. Bu hastalar hasta olmayanlara göre 5-10 yıl daha erken yaşama veda ederler. Ölüm nedenlerinin başında ise kalp-damar hastalıkları gelir."