Futbolda Kara Para Nasıl Aklanıyor

Futbolda Kara Para Nasıl Aklanıyor

"Hayırsever iÅŸ insanlarının" da birer karapara aklayıcısı olabileceÄŸini hiç düÅŸündünüz mü?

Kara para dendiÄŸinde çoÄŸumuzun aklına, çok uzaklarda, hiç tanımadığımız korkunç insanların iÅŸlediÄŸi suçlar gelir. Sanki bu suç da, suçlusu da içinde yaÅŸadığımız toplumun dışındadır.

Oysa gerçek farklıdır.

Her gün gazete sayfalarında, TV ekranlarında pek aÅŸina oldukları objektiflere gülerken izlediÄŸimiz bir iÅŸ adamı, kim bilir belki dün el sıkıştığımız, muhtemelen geçen hafta selamlaÅŸtığımız "saygın" görünüm ve isimli pek çok insan, bu suçu hayli ileri yöntemlerle ve sistematik biçimde iÅŸleyerek, çoktan yaÅŸamlarının bir parçası haline getirmiÅŸlerdir.

Hal böyleyken, yapılan yardımlar, yatırımlar, bağışlar medyada kendisine geniÅŸ yer bulurken, suç iÅŸleyerek kazanılan milyarlarca doların, yasal sisteme nasıl sokulup "aklandığı" konusunda pek az ÅŸey biliriz.

ÖrneÄŸin zor durumdaki futbol kulüplerine taze para saÄŸlamanın, büyük paralar ödeyerek futbolcu transfer etmenin, futbolcunun servetine servet katan imaj hakları sözleÅŸmelerinin birer karapara aklama yöntemi olarak kullanılabileceÄŸini, "hayırsever iÅŸadamlarının" da birer karapara aklayıcısı olabileceÄŸini hiç düÅŸündünüz mü?

Ä°ÅŸte tamda bu noktada Ekonomik Ä°ÅŸ birliÄŸi ve Kalkınma TeÅŸkilatı'nın (OECD) karapara aklamayla mücadeleyi yürüten Mali Eylem Görev Gücü (FATF), "Futbol Sektörü Aracılığıyla Karapara Aklama" konulu raporuyla, futbolun öteki yüzünü ortaya koymuÅŸ. 

Rapora göre, son 20 yılda sadece eÄŸlence veren bir sektör olmaktan çıkan futbol, küresel bir endüstri haline dönüÅŸtü.

Futbolun artan iktisadi önemi de, sektöre yapılan yatırımları artırdı. Ancak bu durum, suç ekonomisi aktörlerinin de futbolla ilgilenmesine yol açtı.

Futboldaki hızlı para akışının sonuçları

FATF'ın Futbol Sektörü Aracılığıyla Karapara Aklama Raporu, futbol endüstrisinin büyüklüÄŸünün önemli bir para akışına neden olduÄŸunu, bunun da hile, yolsuzluk, vergi kaçakçılığı ve karapara aklamayı beraberinde getirdiÄŸini ifade ediyor.

Raporda, futbolun yasadışı faaliyetlerde kullanımına olanak veren zayıf yönler de ÅŸöyle sıralanıyor:

* Futbol pazarına girmek çok kolay. GiriÅŸte engeller ya yok ya da çok az.

* Futbol sektöründen gelir elde edenlerin sayısının fazla olması:

Uluslararası transferler ile televizyon ve sponsorluk gelirlerinin çok hızlı yükselmesi, futbolcu alım satımlarını, menejerlerin, sponsorların ve futbolla ilgilenen diÄŸer kiÅŸilerin sayısını artırdı. Bu da para akışında hileli iÅŸlemlerin gizlenmesini kolaylaÅŸtırdı.

Raporda, futbol sektöründe karapara aklama amacıyla kullanılan yöntemler hakkında da ÅŸu deÄŸerlendirmeler yapılmış:

* Futbol kulübü sahipliÄŸi:

Karapara aklayıcıları, futbol kulüplerini mükemmel bir karapara aklama aracı olarak görüyor. Nakit paranın döndüÄŸü her sektörde olduÄŸu gibi, futbolda, karapara aklamaya elveriÅŸli bir ortam sunuyor.

Transfer bedellerindeki kontrolsüz artış

* Futbolcuların transfer bedellerinin rasyonel olmayan ve kontrolsüz ÅŸekilde artması. Özellikle transferler, karaparanın aklanması için çeÅŸitli fırsatlar sunuyor.

Transfer pazarı ve futbolcu sahipliği:

Uluslararası transfer pazarı sürekli olarak geniÅŸliyor. Futbolcu transferleri, vergi kaçırmaya, hatta bu iÅŸlemlerin içine gizlenerek hileli iÅŸlemlerde bulunmaya ve karapara aklamaya olanak veriyor. Transfer bedelleri de olduÄŸundan yüksek gösterilebiliyor.

FIFA'ya kayıtlı 4 binden fazla futbol acentesi olmasına rağmen, bunların faaliyetleri konusunda herhangi bir sınırlama bulunmuyor.

Futbol kulüplerinin finansman gereksinimi:

Sektörün büyümesine raÄŸmen birçok Spor kulübü hala finansal yönden sıkıntı çekiyor. Bu da kulüplerin ÅŸüpheli kiÅŸilerin para tekliflerini kabul etmesine neden oluyor. Futboldaki "maçı kazanan bütün pazarı kazanır" mantığı, 1 maç kaybedince gelirlerdeki azalma, kulüpleri, kara para aklayıcılarının hedefi haline getiriyor. Finansal zorluk içindeki kulüplerde, "finansal doping"e gereksinim duyuyor.

Yolsuzluklar:

Kumar gelirlerinin elde edilmesi için maç sonuçlarının organize edilmesiyle kulüplerin lig sıralaması bile deÄŸiÅŸebiliyor.

* Bahis oyunları:

Bu oyunlar spor için önemli bir kaynak. Ancak bahis oyunlarıyla, spor faaliyetlerinde maç sonuçları ayarlanabiliyor, deÄŸiÅŸtirilebiliyor. Bu hem yasadışı süreçlere neden oluyor, hem de karapara aklama amacıyla kullanılıyor.

Bahis oyunlarında internetin kullanılması da para aklama riskini artırıyor. ÖrneÄŸin 2008 yılında Asya'da Interpol'un dahil olduÄŸu yasadışı bir futbol bahsinde bin 300 kiÅŸi tutuklandı. Bu olayda 16 milyon dolar nakit para ele geçirilirken, yapılan iÅŸleminin parasal boyutunun 1.5 milyar dolar olduÄŸu tahmin ediliyordu.

* Büyük hacimli iÅŸlemler yapılması:

Özellikle uluslararası transfer piyasasında yapılan büyük hacimli iÅŸlemler, ulusal futbol organizasyonları tarafından kontrol edilemiyor. Uluslararası transferlerdeki para akışında vergi cennetleri de kullanılabiliyor.