Ermenilerin Kafkasya'da Yaptığı Kürt Soykırımı..

Ermenilerin Kafkasya'da Yaptığı Kürt Soykırımı..

Ermenilerin iÅŸlediÄŸi bir suçun, bir baÅŸka deyiÅŸle Ermenilerin Kafkasya'da Kürtlere karşı yaptıkları soykırımın 29'uncu yıl dönümüdür. Ermeniler katliam ve yıkıma giriÅŸtiler.

Ermenilerin soykırım giriÅŸimlerinden etkilenen Kürtler, Azerbaycan Cumhuriyetinde Ermenistan'ı KarabaÄŸ'dan ayıran topraklarda eski 'Kızıl Kürdistan' topluluÄŸunu kurdular. Ermenistan'dan KarabaÄŸ'a ulaÅŸmak için, Kızıl Kürdistan'dan geçmek gerekir. Ermeni birlikleri, düzensiz ve Amerikalı Ermeni gönüllüler 1991 sonlarında baÅŸlayarak, en az 2200 yıldır bölgede yaÅŸayan Kürtleri ortadan kaldırmaya koyuldular.

1990'da Ermeniler ile Azeriler arasındaki düÅŸmanlıkların henüz baÅŸlamadığı sırada Kürtler, böylesine marjinalleÅŸmiÅŸ bir nüfustan beklenebilecek kadar savunmasızdı. Stratejik topraklarına göz diken ağır silahlı Ermeniler için kolay bir av oldular.

1991 Mayısın'da Kızıl Kürdistan'ın baÅŸkenti Laçin'e hücum edildi ve alındı. Åžehir 15.000 Kürt'ten temizlendi (Economist, 1/9/93; Helsinki Watch Report, 1994). Åžehri ele geçirenler adını KaÅŸatag olarak deÄŸiÅŸtirdiler ve "eski bir Ermeni ÅŸehri" olarak ilan ettiler.

Ä°zleyen aylarda Kızıl Kürdistan'ın kırsal kesimi sistematik olarak Kürt nüfustan ve tarihsel anıtlardan arındırıldı. 1993 Nisanı'nda Ermeniler, bölgedeki en büyük Kürt ÅŸehri olan Kelbajar'a saldırdılar. Ermenistan'dan gelen yoÄŸun bombardımanla Kelbajar topa tutuldu ve KarabaÄŸ'dan gelen birlikler ve ABD'den gelen Ermeni gönüllüler tarafından ele geçirildi.

Yaklaşık 100.000 mülteciyle ÅŸiÅŸen Kelbajar ahalisi, ölümden kurtulmak için 10. 000 feet yükseklikteki Murov dağına kaçmak zorunda kaldı. New York Times'ın bir muhabiri, Kelbajar'daki gaddarlıklara tanık olan birkaç Batılı'dan biriydi (New York Times, 4.7.93). Uluslararası Kızıl Haç, kaçan 15.000 sivilin kar altında hayatını yitirdiÄŸini hesapladı. Ermeniler 1993'te mültecileri bombaladılar, kurtarma ve boÅŸaltma araçlarına saldırdılar, sıradan sivilleri pusuya düÅŸürüp öldürdüler (New York Times, 4.7.93; Kurdish Life, 9/1994; 13/1995; 18/1996). Kelbajar yerle bir edildi ve "daÄŸ ÅŸehri" anlamına gelen Kürtçe adı deÄŸiÅŸtirilip "Karvajar" yapıldı.

Sonraki aylarda, Kızıl Kürdistan'a yönelik Ermeni yıkımı, doÄŸal çevreyi de kapsayacak ÅŸekilde geniÅŸledi. ÖrneÄŸin, Kelbajar'ın etrafındaki bozulmamış ormanlar toptan kesime açıldı ve yakacak odun olarak Ermenilere satıldı (Armenian Reporter, 8.7.93).

1993 sonbaharına gelindiÄŸinde Kızıl Kürdistan yerle bir edilmiÅŸ, Batılı ve Ermeni haberlerde etnik adlarıyla söz edilmeyen 15.000 Kürt'ten etnik olarak temizlenmÅŸti. Kürt kasabası Zangelan'dan kaçan bir çoban, Kızıl Kürdistan'ın kaderini New York Times'ın bir muhabirine ÅŸöyle özetliyordu: "Daha önce çok az ÅŸeyimiz vardı, ÅŸimdi hiçbir ÅŸeyimiz yok" (New York Times, 9.4.93)

Hayatta kalan Kürtler, o zamandan beri Azerbaycan'ın ve Rusya'nın ana kentlerine dağılmış durumdadırlar ve ekonomik olarak sıkıntı içinde olan bu devletlerde istenmeyen kiÅŸiler olarak yaşıyorlar. Kızıl Kürtlerin kimliÄŸi ve kültürü, ÅŸimdi yok olmakla yüzyüze kaldı.

Ülkeyi temizleyen Ermeniler, bölgenin tarihini yeniden yazmaya koyuldular. 1996 baharında California'da Glendale'de, etnik olarak temizlenen Kızıl Kürdistan'ın sözde Ermeni mirasını kutlayan sergiler açıldı.

Kızıl Kürtlere yönelik soykırımı yorumlayan Zohrab Heghinian, 11 Aralık 1993 tarihli Armenian Reporter International'da ÅŸunları yazıyordu: "Umarım, Anayurtta sürmekte olan 'etnik temizlik,' gelecek yıllarda bir intikamla kardeÅŸlerimizi ziyaret etmeyecek ÅŸekilde gerçekleÅŸtirilir." Ve ÅŸöyle devam ediyordu: "siz 'temizlik' diyorsunuz; ben haklı olarak bizim olan ÅŸeyi 'geri istemek' diyorum." 

Ermenilerin Kafkasya'daki Kürtlere yönelik soykırımı cezasız kaldı. Sırpların Bosnalı komÅŸularına karşı daha az bir suç iÅŸledikleri için, ekonomik yaptırım ve doÄŸrudan NATO askeri müdahalesi biçiminde bir bedel ödemekte oldukları bir sırada bu oluyor.

Yakın zamanların bu kitlesel etnik temizlik ve soykırım örneÄŸine daha yakından bakalım. Koçaryan ile Bosna Sırp Cumhuriyeti'nin CumhurbaÅŸkanı Dr. Radovan Karadzic arasında ilginç bir benzerlik vardır.  Her ikisi de, kendi azınlık grupları Azerbaycan'da Ermeniler ve Bosna'da Sırplar kendi kaderini belirleme temel haklarına saygı göstermeyen bir uluslararası hukuk sistemine karşı baÅŸkaldırdıkları bir sırada öne çıktı. Bu Ermeniler ve Sırplar her ikisi de Ortodoks Hıristiyan kendi iradelerine raÄŸmen, yeni bağımsız Müslüman devletlere, sırasıyla Azerbaycan'a ve BosnaHersek'e dahil edilmiÅŸtiler. Hem Ermeniler hem Sırplar, ÅŸu andaki eylemlerini haklı göstermek için yakın tarihlerindeki sözde soykırım olaylarını andılar.

CoÄŸrafi olarak hem KarabaÄŸ'daki Ermeni nüfus hem Bosna'daki Sırplar, öteki halklar tarafından meskun KarabaÄŸ örneÄŸinde Kürtler, BosnaHersek örneÄŸinde Bosnalı Müslümanlar topraklar arasındaki topraklarıyla ana ülkelerinden kopuk etnik adalardılar. Hem Ermeniler, hem Sırplar, aradaki toprağı ilhak edip yerli meskunlarından temizleyerek bu etnografik ve coÄŸrafik uygunsuzluÄŸu gidermek için harekete geçtiler. Ermeni ve Sırp yetkililer, temizlemek istedikleri masum insanları yıldırarak, yaÄŸmalayarak, yakarak ve öldürerek amaçlarına ulaÅŸmak için eÅŸkiyaları, kanun kaçaklarını ve suçluları hem silahlandırdılar, hem de teÅŸvik etmeseler bile, izin verdiler. BosnaHersek'te yaklaşık iki milyon insan yerinden edildi, 200. 000 kiÅŸi öldü. Bosna'lı Sırplar kendilerinin iki katı büyüklükte bir nüfusu yerinden etmeyi ya da öldürmeyi becermiÅŸti. KarabaÄŸlı Ermeniler, daha da büyük bir tahribata ve yersizleÅŸmeye yol açtılar. Kızıl Kürtler de dahil yaklaşık 900. 000 Azerbaycan vatandaşı, 150. 000 KarabaÄŸ Ermenisi için yurtsuzlaÅŸtırıldı ya da öldürüldü.

Ä°ronik bir ÅŸekilde Bosnalı Sırplar, ülkeyi müslümanlardan ve Hırvatlar'dan bütünüyle ve toptan arındırmaya giriÅŸmeyip, ayrık topraklarını Sırbistan'la birleÅŸtirmekle yetindiler. Koçaryan güçleri ise, aksine, aradaki toprağı Kızıl Kürdistan'ı bütünüyle ve toptan temizlediler. Kızıl Kürdistan'ı yerli meskunlarından tamamen boÅŸalttıktan sonra, KarabaÄŸ'ın etrafında geniÅŸ bir bölgeyi temizlemeye koyuldular. Bosnalı Sırplar, Bosna'da düÅŸmanlıktan önce iÅŸgal ettikleri toprakla az çok aynı büyüklükte bir toprakla etnik olarak temizlense de yetinirken, KarabaÄŸ kendi büyüklüÄŸünün üç katı toprağı ilhak etti.

Bütün bunlarda hem Koçaryan hem Karadzic, kendi ana devletlerinin, Ermenistan'ın ve Sırbistan'ın dikkafalı vekilleri olarak hareket ediyordu. Bu iki devletin yürütemeyeceÄŸi kirli bir savaşı yürütüyorlardı. Ne var ki, ikisi arasındaki benzerlik burada biter.

Sırbistan'a, Karazdic yönetimine dolaylı ve dolaysız yardımından ötürü sert uluslararası yaptırımlar uygulanırken, Ermenistan'a dış yardım ve sempati yaÄŸdı. Karadzic ve kurmayları uluslararası savaÅŸ suçlusu ilan edilip, Lahey'deki Uluslararası Mahkeme tarafından arandığı sırada, Koçaryan ABD'de ve Avrupa'da resmi olarak ağırlanıyor ve Atlantik'in her iki yakasından da doÄŸrudan dış yardım alıyordu.

Bosnalıların kanı Kürtlerinkinden daha kırmızı olduÄŸu varsayılıyor olmalıydı, yoksa Koçaryan ve yönetimi, savaÅŸ suçlusu damgasını Karazdic ve yönetimiyle paylaşırdı. Bosnalı Sırplar, Batı'nın Ermenilere sempatisine neden olan iki ögeden yoksundurlar: 1) Washington ve Paris'te güçlü lobileri yoktur; 2) fanatik bir müslüman OrtadoÄŸu denizinde maÄŸdur bir Hıristiyan azınlık deÄŸildirler. Batıının Bosnalı Sırpların ve KarabaÄŸlı Ermenilerin benzer soykırım suçlarına yönelik bu çeliÅŸkili tutumu hiç deÄŸiÅŸmedi.

Ermenilerin soykırıma uÄŸrattığı ve hesabını hiç vermedikleri Kürtleri hürmetle anıyor, anıları önünde saygıyla eÄŸilirken, Soykırımıcı Ermenileri lanetliyorum...

(Yararlanılan Kaynak: Harvard Üniversitesi DoÄŸu Dilleri ve Uygarlıkları Kürsüsü

Mehrdad R. Izady/ Kafkasya'da Ermenilerin Kürt Soykırımı)