Bugün 11 Eylül Saldırılarının 18. Yıl Dönümü
Bugün 11 Eylül Saldırılarının 18. Yıl Dönümü
Bugün 11 Eylül 2001'de ABD'de düzenlenen saldırıların 18'inci yıldönümü. BaÅŸkent Washington ve New York'ta kaçırılan uçaklarla düzenlenen saldırılarda, 2 bin 977 kiÅŸi hayatını kaybetti. Ayrıca uçakları kaçıran 19 hava korsanı öldü. Saldırılarda 6 binden fazla kiÅŸi yaralandı. Barbarların yaptığı bu saldırıları bir kez daha nefretle kınıyorum. YaÅŸamını yitiren masumlar ışıklar içinde uyusun…
Åžimdi gelin, bu saldırılar nasıl oldu ve sonuçları ne oldu kısaca hatırlayalım:
ABD ekonomisinin uÄŸradığı maddi zarar 120 milyar doların üzerinde hesaplanırken saldırıların New York ÅŸehrinde ve altyapısında yarattığı maddi hasar ise 60 milyar dolardan fazla.
11 Eylül saldırıları, dünyada güvenlik politikaları ve diplomasi alanında birçok deÄŸiÅŸikliÄŸi de beraberinde getirdi. Bu nedenle birçok kiÅŸi tarafından "dünyanın deÄŸiÅŸtiÄŸi gün" olarak tanımlanıyor.
11 Eylül 2001'de neler yaÅŸandı?
El Kaide tarafından üstlenilen saldırılarda, toplam 19 hava korsanı aÅŸağı yukarı aynı saatlerde kalkış yapan dört yolcu uçağını kaçırdı.
Korsanlar, yanlarında getirdikleri maket bıçağı ile kokpite girerek, uçağın kontrolünü ele geçirdi.
Bu uçaklardan ilki Boston-Los Angeles uçuÅŸunu gerçekleÅŸtiren American Airlines'ın 11 numaralı seferini yapıyordu. Bu uçak, kalkıştan kısa bir süre sonra rotasını New York'a çevirerek ÅŸehrin güneyindeki Dünya Ticaret Merkezi'nin kuzey kulesine çarptı.
Ä°kinci uçak da yine Boston'dan kalkıp Los Angeles'e giden United Airlines'ın 175 numaralı sefer sayılı uçuÅŸuydu. Bu uçak da ilkinden 17 dakika sonra Dünya Ticaret Merkezi'nin güney kulesine çarptı.
Uçakların çarpmasının ardından kulelerde yangın çıktı ve yaklaşık iki saat sonra her iki kule de geride 1,8 milyon ton enkaz bırakarak yıkıldı.
Ä°kinci uçağın da kuleye çarpmasından kısa bir süre sonra açıklama yapan dönemin ABD BaÅŸkanı George W. Bush, olayı "terör saldırısı" olarak nitelendirdi.
Bu açıklamadan birkaç dakika sonra American Airlines'ın Washington-Los Angeles seferini yapan 77 sefer sayılı uçuÅŸunu gerçekleÅŸtiren yolcu uçağı ABD Savunma Bakanlığı'nın (Pentagon) batı tarafına girdi.
Kaçırılan dördüncü uçak da San Francisco'ya gitmek üzere New Jersey'den kalkan United Airlines'ın 93 sefer sayılı uçuÅŸu oldu. Bu uçak kalkıştan kısa bir süre sonra Pennsylvania eyaletinde boÅŸ bir araziye düÅŸtü.
Uçağın içindeki yolcuların diÄŸer saldırılardan haberdar oldukları için saldırganları durdurmaya çalıştığı sırada çıkan arbede nedeniyle düÅŸtüÄŸü öne sürüldü. Ancak uçağın diÄŸer saldırıların ardından ABD Hava Kuvvetleri'ne ait jetler tarafından vurularak düÅŸürüldüÄŸü de daha sonra ortaya atılan iddialar arasında yer aldı.
11 Eylül saldırılarını planladıkları iddiasıyla uzun zamandır Guantanomo'daki cezaevinde tutulan ve ABD'de yargılanan Halid Åžeyh Muhammed ve Remzi bin el-Åžibh verdikleri ifadede, son uçağın hedefinin ABD Kongre binasını olduÄŸunu söyledi.
Dünyadan nasıl tepki geldi?
Irak hariç, ABD'nin diplomatik iliÅŸkisi bulunmayan ülkeler dahil hemen her ülke saldırıların ardından ABD'ye destek açıklaması yaptı.
Irak'tan yapılan açıklamada, "Amerikan kovboyları, insanlığa karşı iÅŸledikleri suçların meyvesini topluyor" denildi. Filistin Yönetimi, Afganistan ve Ä°ran da saldırıların ardından dayanışma mesajı verdi.
NATO Åžartı'nın bir üyeye yapılan bir saldırının tüm üyelere yapılmış olacağını belirten 5'inci maddesi ilk kez yürürlüÄŸe konuldu.
BirleÅŸmiÅŸ Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), saldırıları kınadı ve "terörle mücadele konusunda" her türlü askeri adımı atmaya hazır olduÄŸunu ilan etti.
ABD ne yaptı?
Saldırıların ardından ABD'de dış ve iç politikada bir dizi önemli deÄŸiÅŸiklik yürürlüÄŸe sokuldu.
Ä°lk etapta ABD tarihinde ilk kez ülkenin hava sahası kapatıldı ve saldırılar sırasında havada olan yaklaşık 500 uçuÅŸ kalkış noktasına geri döndürüldü ya da baÅŸka ülkelere yönlendirildi.
Saldırıların hemen ardından ilan edilen olaÄŸanüstü hal, halen yürürlükte.
Ä°ç Güvenlik Bakanlığı kuruldu, kısa adı PATRIOT olan bir yasa çıkarılarak, "terörle mücadele" konusunda atılacak adımlar detaylandırıldı ve Ulusal Güvenlik Kurumu'nun (NSA) yetkileri geniÅŸletildi.
Guantanamo adasında "yasa dışı düÅŸman savaÅŸçılar" adı verilen kiÅŸilerin tutulduÄŸu bir hapishane kuruldu. Hem burada hem de daha sonra CIA'in dünyanın farklı yerlerinde El Kaide baÄŸlantılı olduÄŸu iddia edilen kiÅŸilere iÅŸkenceli sorgular yapıldığı ortaya çıktı.
Saldırıların ardından Kongre'de kurulan 11 Eylül AraÅŸtırma Komisyonu, çok ciddi bir istihbarat zafiyeti olduÄŸu sonucuna vardı. Bunun ardından ABD istihbarat sistemi yeniden yapılandırıldı.
11 Eylül saldırılarının ardından ABD dış politikası El Kaide'ye karşı verdiÄŸi mücadeleye destek vermeyen ülkelerin düÅŸman olarak kabul edilmesi eksenine oturdu.
BaÅŸkan Bush, saldırıdan kısa bir süre sonra yaptığı açıklamada, Ä°ran, Irak ve Kuzey Kore'yi "ÅŸer ekseni" olarak tanımladı.
ABD, önce Afganistan'ı, daha sonra da Irak'ı "terörle mücadele" stratejisi kapsamında iÅŸgal etti.
ABD'de milliyetçilik yükseliÅŸe geçerken, FBI'ın 2014 yılında açıkladığı bir rapora göre 2001'e kıyasla nefret suçlarında bir düÅŸüÅŸ görülse de Müslümanlara karşı iÅŸlenen suçlarda bir artış oldu.
DüÅŸünce kuruluÅŸu PEW'un 2017 yılında yayımladığı raporda da 11 Eylül saldırılarının ardından geçen 15 yıl içerisinde Müslümanlara yönelik saldırıların yüzde 50 oranında arttığı belirtildi.
BaÅŸka neler deÄŸiÅŸti?
En önemli deÄŸiÅŸimler arasında havaalanlarında ve sivil havacılıkta güvenlik önlemlerinin sıkılaÅŸtırılması yer alıyor. Kokpit kapıları, açılmalarını zorlaÅŸtıracak ÅŸekilde yeniden tasarlandı.
Sivil havacılık sektörü ağır bir ekonomik krizin içine girdi. Bazı büyük havayolu ÅŸirketleri kapanırken, ABD Kongresi sektörün ayakta kalabilmesi için 15 milyar dolarlık mali yardım yapmak zorunda kaldı.
Sadece ABD'de deÄŸil, dünyanın birçok yerinde kamu binaları ve kalabalıkların olduÄŸu yerlerin güvenlik önlemleri artırıldı.
