Tarihi Belgelerde Iğdır'ın Kurtuluşu


Bu makale 2017-11-13 13:35:01 eklenmiş ve 740 kez görüntülenmiştir.
Murat AkkuÅŸ

Tarihi Belgelerde Iğdır'ın Kurtuluşu

 

IÄŸdır'ımızın düÅŸman iÅŸgalinden kurtarılışının 97. yıl dönümünü kutluyoruz. YeÅŸil IÄŸdır'ımızın düÅŸman iÅŸgalinden kurtuluÅŸunun 97. yılı tüm IÄŸdırlılara ve ülkemize kutlu olsun.

 

IÄŸdır'ın düÅŸman iÅŸgalinden nasıl kurtulduÄŸunu bilmek için tarihi bilmek gerek. Gelin IÄŸdır’ın bütün kurtuluÅŸ törenlerinde bir subayımızın isimlerini andığı milli kahramanlar Hamit Bey, Ali Merze Bey, Ahmet Haso Bey ve Yusuf AÄŸa’nın kahramanlıklarına ve tarihimize birlikte bir yolculuk yapalım:

 

      AÅŸağıdaki tarihi belgeler Ä°stiklal Savaşımızın doÄŸu cephesi komutanı Kazım Karabekir PaÅŸa’nın anılarını yazdığı “Ä°stiklal Harbimiz” adlı kitabının 377’ci ve 378’ci sayfalarından alınmıştır. AÅŸağıdaki tarihi mektuplarda Ermenilerin Osmanlı ve bünyesinde bulunan tüm Müslüman halkları katlettiÄŸi açıkça belirtilmiÅŸtir. Bu mektupları okuduÄŸunuzda IÄŸdır'ın nasıl ve hangi kahramanlar tarafından kurtarıldığına tanıklık edeceksiniz.

 

          Ayrıca o tarihlerde IÄŸdır’a hakim olan Kürt beylerine müracaat eden Ermeni temsilcisi Baron Haçador AÄŸa’ya, Halen ilimizde torunları yaÅŸayan Kürt Beyleri Hamit Bey, Ali Merze Bey, Ahmet Haso Bey, Hasan Nado Bey ve Yusuf AÄŸa’nın verdikleri cevap günümüz gençliÄŸinin önünü aydınlatan, örnek teÅŸkil edecek bir ÅŸeref belgesidir. Ermenilerin ele geçirdikleri Türk, Kürt tüm Müslüman Osmanlıyı balta ve süngülerle beÅŸ yıl boyunca katlettiÄŸi Kürt beylerinin tarihi mektubunda çok bariz bir ÅŸekilde yazılmış. Ermenilerin ihanete çaÄŸrı mektubuna Kürt Beyleri dedelerimizin verdiÄŸi cevap birlik ve beraberliÄŸimizin ezeli ve ebedi bir sözleÅŸmesidir.

 

    Onların mücadeleleri her zaman bizlere bu yurdun evlatları ve bu toprakların sahibi olarak büyük emsal olacaktır. Kendilerini bir kez daha rahmet ve minnetle yad ediyor, anıları önünde saygıyla eÄŸiliyoruz. 

Ä°ÅŸte, Ä°stiklal Savaşımızın doÄŸu cephesi komutanı Kazım Karabekir PaÅŸa’nın anılarını yazdığı “Ä°stiklal Harbimiz” adlı kitabının 377’ci sayfası:

Mektuplar: Ermenilerin Kürtlere müracaatı

Hamit Bey’in, Ali Merze Bey’in ve Ahmet Haso ve Yusuf Bey’in Huzur-ı âlilerine

      Zat-ı devletleri ile Hüsn-i münasebet meydana getirmek ve bilumum Kürtlerle hal-i sükûnette ve uhuvvette yaÅŸamak bizim en büyük emel ve maksadımızdır. Zat-ı devletlerinizle biz ergeç nihayet dost ve muhip olacağız. Taraf-ı âlinizce de aynı gaye ve fikrin takip edilmekte bulunduÄŸuna kaviyyen ümit varız. Hangi esbap ve hangi avamil bizi ve sizleri yekdiÄŸerimizden uzak bırakıyor.

          Bugün olmazsa yarın, yarın olmazsa öbür gün muhakkak dost ve kardeÅŸ olacağız. Bu uhuvveti ve ahengi bizzat ve kendi reyimizle husule getirsek tarafeynin her suretle müstefid ve memnun kalacağı tasavvur buyurabiliyorsunuz. Bizim gayet âlicenap ve asil bildiÄŸimiz Kürt milleti neden dolayı bizimle uzlaÅŸma tarikini tercih edememiÅŸlerdir.

            Åžu uhuvveti ve biraderliÄŸi temin ve takviye etmek üzere bendeleri senelerden beri kesbetmiÅŸ olduÄŸum müÅŸahadat ve tecaribe müsteniden zat-ı devletlerine iÅŸbu tezkereyi yazmaÄŸa lüzum gördüm. Kürt Beyleri, Kürt aÅŸairi ve Kürt milletiyle götürülecek bu uhuvvet cephemizde müstahdem umum Ermeni zabitanı ve ümerası arzu keÅŸ ve amadedir.

           Bu satırları anları icra kılınan meÅŸveret ve mülahazat neticesi olarak zat-ı âlilerine hitab ediyorum. Fikir ve nokta-i nazarlarınızı hemen iÅŸ’ar buyurunuz. Åžeraitinizi bildiriniz. Bendeniz âlicenap beyler sizlerin ve aÅŸairinizin kaffe-i metalibatınızı Ermeni hükümeti namına temin edebileceÄŸimi arz ediyorum. Sizlerin arzu buyurduÄŸunuz menatık ve mahallerde yaÅŸamanızı ve sizlerce icab edecek her türlü suhuletin ibrazını keza temin ve taahhüt eylerim.

            Kürtlerle Ermeniler hiçbir zaman birbirlerinden uzak ve soÄŸuk kalmayacaklardır, iÅŸte bu maruzatı cidden nazar-ı itibara alıp bir an evvel görüÅŸmek ve mübadele-i efkârda bulunmak üzere münasip bir vaktin ve münasip bir mevkiin zat-ı devletlerince tayin ve bize tebliÄŸini istirham eder ve kemal-i samimiyetle ellerinden sıkarım. Devletlû Hamit Bey, Ali Merze Bey, Ahmet Haso Bey ve Yusuf Bey hazretleri. 30 AÄŸustos 1919

                                    Dost ve muhibbiniz

                                 Haçador AÄŸa     

Ä°stiklal Savaşının doÄŸu cephesi komutanı Kazım Karabekir PaÅŸa’nın anılarını yazdığı “Ä°stiklal Harbimiz” adlı kitabının 378’ci sayfası:

 Kürtlerin Cevabı:

                       Baron Haçador AÄŸa

           Mektubunuzu aldım. Ermenilerin aÄŸuÅŸ-ı Ä°slamiyet’te pek mes’udane idame-i ha-yat ettikleri sırada bile yine makasıd-ı asliyeleri uÄŸrunda hafi ve celi her türlü fenalığı ikadan geri durmamışlar ve ezcümle bu harpte cepheden müsellahan firarla Rus ordularına iltihak etmiÅŸlerdir. Bunu inkâr edemezsiniz. Binaenaleyh ihanetleri tamamen ve gaye-i maksatları zahire anlaşılan Ermenilerle Ä°slam-Kürt milleti meyanelerinde uzlaÅŸmak imkânı kalmamıştır.

 Ve beÅŸ seneden beri Ä°slamiyet’i mahvetmeye fırsat buldukça nüfus-ı islamiyeyi ÅŸiar-ı insaniyete mugayir bir tarzda balta ve süngülerle katil ve muhadderat-ı Osmaniye’ye tecavüz etmeyi mubah gören Ermenilerle Kürt milleti bir araya gelemez.

         Ermenilerin on misline faik olan Kürt milleti Ermeni himayesine giremez ve girmesi imkânsızdır. Evet, biz de kan dökülmesine taraftar deÄŸiliz. Fakat cümle-i amaliniz olan nüfus-ı islamiyenin tensiki yolundaki azim ve harekâtınızı var kuvvetimizle men edeceÄŸiz. Ermeniler böyle vahÅŸiyane Ä°slam nüfusunu katletmekle ihraz-ı ekseriyet edemezsiniz. Böylelikle icra-yı hükümet de hiç edemezsiniz. Bizim sizinle hal-i sükûnette yaÅŸamamız ÅŸerait-i atiye ye baÄŸlıdır.

         1-  Sulhün tekerrürüne deÄŸin Ermeniler Aras nehrinin arkasına yani öbür tarafına geçmelidir.

        2- IÄŸdır havalisini tahliye ve Kürt milletine terkeylemelidir.

      3- Netice-i sulha kadar hiçbir Ermeni sudan geçmeyecektir. Arzularıyla bu havalide kalacak yerli Ermeniler bizim teÅŸkilat ve emrimize itaat edecektir.

        4- Ermeniler içimizde katiyen silah taşımaya selahiyetli olmayacaktır. Ve Ermeni askeri sulh ün neticesine kadar bu havaliye gönderilmeyecektir.

       5- Aras nehrinin arka cihetinde yani Ermeniler içinde kalan Ä°slam kardeÅŸlerimizin hukuku, canı, malı mahfuz kalacaktır.

      6- Bu ÅŸerait kabul ve icra kılındığı takdirde tarafeyn taarruz ve tecavüz etmeyecek ve sulhe intizar eyleyecektir.

             Ä°ÅŸte Haçador AÄŸa Nokta-i nazarımız ve ÅŸeraitimiz altı maddeden ibarettir.

            Kabul olunduÄŸu takdirde naire-i harp olunacak, aksi halde tevessü ederek Ä°slam milleti ribka-i esaretinizden kurtulmak çarelerine tevessül ve Cenab-ı Hakk’tan nusreti tazarru eyleyecektir. Bu vesile ile mukabeleten ellerinizi sıkarım Haçador AÄŸa cenapları. 4 Eylül 1335

Bu Dahi                        Bu Dahi

Ahmet Haso Bey         Yusuf AÄŸa

AÅŸiret Rüesasından                    Bu Dahi

 

   Hamit Bey                            Ali Merze Bey

Diğer yazıları...
Köşe Yazarları
 â€¹ 
 â€º 
ArÅŸiv Arama
- -
Doğu Haber-Doğu Medya-Doğu Kültür Gazetesi
© Copyright 2013 Dogu Medya -Dogukultur. Tüm hakları saklıdır. Dkm Medya
DKM MEDYA GROUP -1
STK-DERNEKLER
FÄ°RMALAR-Ä°Åž DÃœNYASI
STK-Ä°Åž DÃœNYASI MESAJLAR
DKM MEDYA GROUP-2
TÜRKİYE-BÖLGE, FİRMALAR- İŞ DÜNYASI
DOÄžU KÃœLTÃœR MEDYA
SERHAT HABERLER
BAÄžLANTILARIMIZ
STK-Ä°Åž DÃœNYASI MESAJLAR
STK-DERNEKLER
FÄ°RMALAR-Ä°Åž DÃœNYASI
DOÄžU KÃœLTÃœR MEDYA