DOĞUDA KIZ TÜRKİYE’DE KADIN OLMAK MARDİNLİ ŞARE HANIM ANLATIYOR
DOĞUDA KIZ TÜRKİYE’DE KADIN OLMAK
MARDİNLİ ŞARE HANIM ANLATIYOR
1-Güneydoğu. 2-Doğu. 3-Karadeniz. 4-Ege. 5-Marmara. 6-Akdeniz. 7-İç Anadolu
bölgelerinden kadına bakış açılarından sentezi anekdotlar...
Not; Bu bölgelerden bazı kareleri görünce lütfen eğrisi ve doğrusuyla bu kareleri tüm bölgelere mal etmeyelim.
Türkiye’de kadın olmak ve Türkiye’de kadın olmanın kaderine şöyle bir bakalım…
Evet, Güneydoğudan Mardin’li Şare Hanım anlatıyor;
Bizim oralarda kadınlar maçodur; ben ise maço değil, timitdim; fakat bakın ben nasıl maço olmuşum;
Severek değil de, akrabalık... Mirasımızın dışarıya çıkmaması için evlendirildik. Ne olacak beraber büyüdüğüm emimin oğluna karşı hiçbir hissim yoktu ki. Zaten oldum olası anlaşamazdık! Evlenince eh evliyiz ya, mecbur her dediğine "He" dedim, dillenmedim. Bizim oralarda kadınlar ezildiği itildiği doğru... Fakat yoksulluk yönünden eziliyor, okumadıkları içinde itiliyorlar... Erkeğe boyun eğmek var, var amma nasıl? İnanın tamamen icab; öyle bir gelenek, öyle bir rol oturtturulmuş... Bizler dışarıya karşı eşlerimize boyun eğen, görüp görmeyen, sağır olup duymayan ve lal olup dillenmeyeni oynarız; lakin sonrasında bu oynadığımız icabları kocalarımızın burnundan fitl fitil getiririz. Erkeğin değil, kadının sözü geçer bizim oralarda. Töreyi bile ayakta tutan kadınlarımızın kendi sırasında boyun eğişi "Sus" oluşu, başkalarının sırasında ise baş kaldırıp "Çığlık" oluşlarıdır. Batıda da tam tersi erkeğin adı kılıbık, kadının adı da hür çıkmış ya... Yok yok, asıl buralarda kadınlar eziliyor ama özlü ezilmeler bunlar. Buralarda kadınlar kocalarına saygılı davranıyor saygıda kusur etmiyorlar. Ha saygılı davrandıkları için ezildikleri kastım değil..! Sanki Doğu ve Batı erkekleri sözleşmiş; Doğulu Batı’lıya; “Ulan gardaş gel sizinle anlaşak. Asıl maço siz olun, emme biz maço olarak anılak. Evinizde siz, dışarıda biz maço olak he!” Ha işte bele, hemi vallah hemi de billah bu bele..! Bizim çektiğimiz çileler törenin yazgısından, yoksulluğun bezginliğindendir; yoksa ele güne karşı ağzımıza yaşmak bağlamak gibi film icabı susarık... Gerçeği ele miki? Hele birde yaşlı kadınlarımız var ki, vallah dersin ağadır begdir. Ele bir bağırmayla adam kaçacak yer arar. Ben garip mazlumdum ağzım var dilim yoktu. Benim begim de etrafından hep afat avratları görmüş ya, eee beni de bele belengaz görünce üstüme kuma almak istedi... Hazır törede de var arkasında dağ kimin! Kim ne diyebilir di ki? Üstüme kuma aldığı avratta hanım ağa çığmazmı; bir kükre dimi vallah begim sevkinin (Sedirin) altına girmek isterdi. Yeni avrat beni de ğızmekar belledi “Şare onu getir, bunu götür, yayığı yay, ineği sağ, koyunu sür, davarı güt, uşağları bele, sacı yağ, siniyi hazırla, ayranı çal!” Ben belengaz da bunun elinin önünde gittim geldim. Benim çocuklar büyüdü ama nasıl? Analarını hep ğızmeker olarak görüp horlandığını, el önünde çalıştırıldığını, pençe divanında hakaret edildiğini görerek tabi; onlar anaya saygı nedir nerden bilsinler? Analarına kim zerre saygı gösterdi ki, hem ben kendimi kime saydırdım ki çocuğlarım da bana saygı göstermeyi öğrenselerdi. Bilemediler. Öğretemedim! Çocuklarım da gördüklerini bana yapmaya başladı babaları beni dövdüğü yetmezmiş kimin, birde çağalarım başladı beni dövmeye.
Hep sessiz durmuşum ama meğer içimde her şeyi de bilirmişim! Bir gün ne oldu bana bilmem? Bir bağdım ben ben değilim, delirmişim, afallanmışım ki koca şeherlerin ortasında kaçan kurbanlık danalar kimin; öfkeme firar etmişim içimde biriktirdiğim her bir çile yumağımı. Üstelik sebep çok yüngül, çok az!
Ele her zamanki gibi dövülmek, itilmek, küfür edilmek, yüzüme tükürülmek değil ha... Sadece benim begim kumamla oturmuş; “Bize çay yap getir, ne eşek gibi oturmuşsun” Dedi. Aha sebep bu! Kendimi kaybetmişim sanki sabır gölüme damlayan damlalar birikmiş, derya olmuş ve bir tazyikli hışımla sabır dağları mı deldi öfkelerim! Elimde birde bıçak var nasıl almışım bilmem! Benim begin üstüne yürüdüm... Bıçaklamışım omzundan kumamında! Bağırdı kocam; “Kız delendin mi?” Dedi. Ona da bıçağı salladığım gibi, bıçak sağ elinin başparmağının tam arasına gelmiş. Cinnet dedikleri aha bele bir şey her hal?
Hep sessiz durmuşum ama meğer içimde her şeyi de bilirmişim; Ben küçücük bir insandım, öfkemle nasılda büyümüşüm! Bu öfke sahiden benim içimden mi geliyordu? Bu alevler benim ağzımdan mı püskürüyordu? Bu tazyikli öfke, küçük yüreğimin hangi öfke okyanusundan fışkırıyordu böyle? Oysa benim yüreğimde küçücük bir gölüm bile yoktu. Bu damları sahiden ben mi biriktirmiştim öfke okyanusun da? Canım yanarken farkında mıymışım acaba canımın yandığını? O halde neden cılız da olsa ses çıkaramamışım? Aptal mıymışım yoksa ben, ya da çaresiz mi? Çok mu iyi niyetli bilmem ki? Galiba hepsinden azcık varmış, eh birazda aptallık ama Türkiye’de kadın olmanın ortak kaderinin aptallığı tabiî ki! Sonuç buradayım işte... Burası neresi mi? Türkiye de Kadın Olmanın Ortak Kaderinden Bitap Düşmüşlerin Hastahanesi... Haftaya da Roman Kızından, Kendi Şivesiyle Dinleyeceksiniz Türkiye de Kadın Olmanın Ortak kaderini...
(Mardin'in Tarihi Zenginlikleri; Deyrulzafarafaran Manastırı, Mardin Kalesi, Taş Evleri, Telkari Gümüş İşlemeciliği, Dara Harabeleri ve Zinciriye Medresesi)
Haftaya Bir Roman Kızının Sayfasından Köşe Yazımla Buluşmak Üzre; Hosçakalın, Dostçakalın Ama Asla Ve Asla Sevgisiz Ve Ejder Kalemsiz Kalmayın. Sevgilerimle Dilek EJDER
